Lekarz weterynarii osłuchuje stetoskopem psa rasy cocker spaniel w gabinecie weterynaryjnym.

Badania profilaktyczne u psa. Co warto badać i jak często?

Zdjęcie Kasia Makulec

Autor: Kasia Makulec

Czas czytania: 12 min

06 lis 2024

  • Regularne badania profilaktyczne to nie tylko obowiązek każdego opiekuna, ale także inwestycja w zdrowie i komfort życia psa.
  • Odpowiednia profilaktyka pozwala zapewnić naszemu pupilowi dłuższe, zdrowsze i szczęśliwsze życie.
  • Dostosowanie częstotliwości i rodzaju badań profilaktycznych do wieku psa umożliwia lepsze monitorowanie jego zdrowia i szybsze reagowanie na ewentualne problemy we wczesnym stadium.
  • Podstawowe badania kontrolne powinny obejmować morfologię krwi, USG jamy brzusznej, badanie kału i moczu, kontrolę uszu i oczu oraz przegląd stomatologiczny.
  • Warto także rozważyć dodatkowe elementy profilaktyki, takie jak RTG, konsultacja dietetyczna czy zoofizjoterapia, aby kompleksowo zadbać o zdrowie psa.


Jeśli dbasz o swojego pieska, na pewno zależy Ci na tym, aby żył jak najdłużej i cieszył się dobrym zdrowiem. Kluczem do tego jest odpowiednia profilaktyka.


Dzięki regularnym badaniom szybko wykryjesz potencjalne problemy i unikniesz kosztownego leczenia. W artykule podpowiadamy, które badania warto robić i jak często, by najlepiej zadbać o zdrowie swojego czworonożnego przyjaciela.

Dlaczego badania profilaktyczne psa są ważne?

Regularna profilaktyka zdrowotna to podstawa, by zapewnić psu długie i komfortowe życie. I choć świadomość wśród opiekunów zwierząt rośnie, niestety ta kwestia wciąż jest często pomijana. Dlaczego warto kontrolować stan zdrowia psa?

Wczesne wykrycie chorób

Wykrycie problemów zdrowotnych na wczesnym etapie jest bardzo ważne, ponieważ wiele schorzeń rozwija się długo bez wyraźnych objawów.


Na przykład cukrzyca początkowo nie daje widocznych zmian, ale z czasem wpływa na wagę, apetyt i samopoczucie.


Podobnie choroby serca długo nie pokazują symptomów, aż nagle pojawiają się kaszel, szybkie zmęczenie lub trudności z oddychaniem.


Nowotwory we wczesnym stadium są często łatwiejsze do leczenia niż te zaawansowane.


Badania okresowe, takie jak morfologia, badanie moczu czy USG, pozwalają wykryć pierwsze oznaki problemów, co daje większą szansę na skuteczne leczenie i zapobiega długotrwałemu cierpieniu psa.


Co więcej, badania profilaktyczne pomagają uniknąć wysokich kosztów, jakie wiążą się z leczeniem zaawansowanych chorób. Choroby wykryte we wczesnym stadium często można kontrolować lub leczyć znacznie łatwiej i taniej.

Dłuższe życie i lepsza jakość życia

Wczesna diagnostyka i szybkie leczenie pozwalają psu cieszyć się dłużej lepszą jakością życia.


Na przykład, wczesne wykrycie niewydolności nerek umożliwia dostosowanie diety i zastosowanie leków, co spowalnia pogorszenie funkcji nerek. Podobnie, przy problemach ze stawami suplementacja i ograniczenie aktywności zmniejszają ból i poprawiają mobilność psa.


Lepsza jakość życia dotyczy nie tylko fizycznego stanu zdrowia psa, ale także jego dobrego samopoczucia. Pies, który jest regularnie badany, często wykazuje mniej objawów stresu czy bólu, które mogą pojawić się, gdy choroba jest zaawansowana.



Czytaj więcej:


Jak często warto robić „przegląd psa”?

Częstotliwość i rodzaj badań profilaktycznych u psa zależą głównie od jego wieku. Na każdym etapie życia czworonoga zwracamy uwagę na inne aspekty zdrowotne, ponieważ różne schorzenia są bardziej typowe dla poszczególnych grup wiekowych.

Szczeniaki (do 1. roku życia)

Pierwszy rok życia psa to czas intensywnego rozwoju i wzrostu.


W tym okresie kluczowe są szczepienia podstawowe, które chronią szczeniaka przed groźnymi chorobami zakaźnymi, takimi jak parwowiroza czy nosówka.


Oprócz szczepień warto regularnie badać kał pod kątem obecności pasożytów oraz przeprowadzać odrobaczanie zgodnie z zaleceniami lekarza weterynarii.

Dorosłe psy (1–7 lat)

Dorosłe psy, jeśli są zdrowe, zazwyczaj wymagają profilaktycznych badań raz do roku.


W tym okresie życia wskazane jest regularne wykonywanie badań krwi, które pozwalają ocenić podstawowe parametry zdrowotne. Dobrze jest też raz w roku zrobić USG jamy brzusznej oraz RTG i echo serca w razie potrzeby.


Dorosłe psy powinny również być poddawane corocznej kontroli stanu zębów oraz jamy ustnej, aby zapobiegać chorobom dziąseł i przyzębia.


Warto również pamiętać o kontrolach związanych z układem ruchu, zwłaszcza u aktywnych psów, które mogą być narażone na urazy stawów i kości.

Psy starsze (powyżej 7 lat)

Starsze psy, podobnie jak starsi ludzie, częściej borykają się z problemami zdrowotnymi i wymagają bardziej regularnych badań. Zaleca się wizyty kontrolne co najmniej dwa razy w roku.


U psów w podeszłym wieku szczególnie ważne są dokładne badania krwi, które pozwalają monitorować stan zdrowia narządów wewnętrznych, takich jak serce, wątroba i nerki.


Często wskazane jest także wykonanie badań obrazowych, takich jak RTG czy USG, aby wcześnie wykrywać potencjalne zmiany nowotworowe lub problemy ze stawami.


Psi seniorzy mogą również potrzebować częstszych badań okulistycznych i laryngologicznych, ponieważ problemy ze wzrokiem i słuchem są częste w tej grupie wiekowej.

Co powinno wchodzić w skład corocznych badań?

Profilaktyka to coś więcej, niż „obejrzenie psa” przez lekarza weterynarii i obowiązkowe szczepienie przeciwko wściekliźnie. Podstawowe badania, które warto wykonać, obejmują m.in. badanie krwi, moczu oraz niektóre badania obrazowe. Dzięki takim regularnym kontrolom mamy pełniejszy obraz stanu zdrowia pupila i możemy szybko reagować na wszelkie nieprawidłowości.

✅ Badanie krwi

Badanie krwi jest fundamentem corocznej profilaktyki zdrowotnej. Najczęściej wykonuje się morfologię oraz biochemię krwi, które pozwalają ocenić ogólny stan zdrowia psa.


Morfologia pozwala wykryć stany zapalne, anemię, infekcje czy problemy z odpornością.


Biochemia natomiast dostarcza informacji o pracy narządów wewnętrznych, takich jak nerki i wątroba.


Regularna kontrola poziomu glukozy i cholesterolu może pomóc w szybkim rozpoznaniu cukrzycy lub problemów metabolicznych, które stają się coraz częstsze u starszych psów.


Warto dodatkowo badać parametry tarczycowe oraz poziomy witaminy B12 i kwasu foliowego.


Profil geriatryczny krwi to zestaw specjalistycznych badań laboratoryjnych, które są szczególnie zalecane dla starszych psów, zwykle po ukończeniu 7–8 lat.


Wraz z wiekiem organizm psa jest bardziej podatny na choroby przewlekłe i degeneracyjne, dlatego profil geriatryczny pomaga wcześnie wykrywać schorzenia charakterystyczne dla psich seniorów, zanim staną się zaawansowane i trudne do leczenia.


Profil geriatryczny oprócz morfologii z biochemią obejmuje profil tarczycowy, lipidogram i profil kardiologiczny. Możemy zlecić go także u młodszych psów, aby uzyskać szerszy obraz ich stanu zdrowia.

✅ Badanie moczu

Badanie moczu pozwala na wykrycie chorób układu moczowego, takich jak infekcje, kamica nerkowa czy niewydolność nerek. W ramach badania moczu ocenia się m.in. obecność białka, cukru, krwi i bakterii.


To szybki i bezbolesny sposób na zbadanie kondycji nerek oraz wczesne wykrycie potencjalnych problemów. Badanie moczu może również ujawnić problemy z układem metabolicznym, na przykład obecność glukozy może sugerować cukrzycę.

✅ USG jamy brzusznej

USG jamy brzusznej to nieinwazyjne badanie obrazowe, które pozwala na ocenę kondycji narządów wewnętrznych, takich jak wątroba, nerki, śledziona czy trzustka.


Badanie ultrasonograficzne umożliwia wykrycie zmian nowotworowych, torbieli, stanów zapalnych i innych anomalii. Jest szczególnie wskazane u starszych psów, które są bardziej narażone na zmiany zwyrodnieniowe i nowotworowe.


Regularne USG wykonywane przez specjalistę radiologa pomaga wykryć zmiany, które mogą nie dawać wyraźnych objawów we wczesnym stadium, dzięki czemu można podjąć odpowiednie kroki z wyprzedzeniem.

✅ Echo serca

Echo serca, czyli badanie ultrasonograficzne serca, pozwala ocenić jego strukturę i funkcjonowanie. To badanie szczególnie ważne u psów starszych oraz ras podatnych na problemy kardiologiczne, takie jak cavalier king charles spaniel, bokser czy doberman.


Echo serca pozwala na wykrycie wad serca, niewydolności czy nadciśnienia. Wczesne rozpoznanie problemów kardiologicznych umożliwia wprowadzenie odpowiedniego leczenia i kontrolowanie stanu serca.

✅ Kontrola uszu i oczu

Regularna kontrola uszu i oczu jest niezwykle istotna, zwłaszcza u psów ras predysponowanych do problemów z tymi obszarami, takich jak cocker spaniele (uszy) czy rasy brachycefaliczne, jak mopsy i buldogi (oczy).


Kontrola uszu pozwala wykryć wczesne objawy infekcji, stanów zapalnych, czy obecność pasożytów, takich jak świerzbowce. W przypadku oczu, badanie pomaga w wykryciu takich chorób jak zapalenie spojówek, jaskra, zaćma czy owrzodzenia rogówki.

✅ Przegląd stomatologiczny

Stan zdrowia jamy ustnej psa wpływa bezpośrednio na jego ogólne zdrowie, dlatego przegląd stomatologiczny jest ważnym elementem profilaktyki.


Problemy z zębami i dziąsłami, takie jak kamień nazębny, choroby przyzębia czy zapalenie dziąseł, mogą prowadzić do bólu, trudności w jedzeniu, a nawet infekcji, które mogą rozprzestrzeniać się na inne organy, w tym serce i nerki.


W trakcie przeglądu stomatologicznego lekarz oceni, czy potrzebna jest sanacja jamy ustnej, RTG i ewentualne ekstrakcje. Podpowie nam też, w jaki sposób dbać o zęby i dziąsła psa w domu.


Pamiętaj, by na taką wizytę wybrać się do specjalisty stomatologa. Czyszczenie zębów przez groomera nie zda się na wiele – taki zabieg musi odbyć się w narkozie z wykonaniem RTG stomatologicznego, aby prawidłowo ocenić faktyczny stan zębów.

Jakie inne badania warto wykonać?

Poza podstawowymi badaniami, istnieje szereg dodatkowych, które mogą pomóc w wykryciu ukrytych problemów zdrowotnych u psa.

✅ Badanie kału

Badanie kału to prosta, ale bardzo ważna metoda diagnostyczna. Badanie to pozwala na wykrycie obecności pasożytów jelitowych, takich jak glisty, tasiemce czy lamblie, które mogą prowadzić do problemów zdrowotnych, takich jak niedobory witamin, biegunka, czy ogólne osłabienie organizmu.


Takie badanie warto wykonywać co kilka miesięcy. W połączeniu z profilaktycznym odrobaczaniem zapobiega rozwojowi chorób pasożytniczych i pomaga utrzymać psi układ pokarmowy w dobrej kondycji.

✅ RTG

RTG to badanie obrazowe pozwalające na ocenę kości, stawów oraz płuc. Jest szczególnie przydatne u psów, które wykazują objawy problemów z układem ruchu, takich jak kulawizna czy sztywność.


W przypadku starszych psów RTG pomaga monitorować stan kręgosłupa i stawów pod kątem zmian zwyrodnieniowych, takich jak artretyzm czy dysplazja.


Dodatkowo badanie RTG klatki piersiowej pozwala ocenić stan płuc i wykryć ewentualne zmiany nowotworowe, które mogą rozwijać się bezobjawowo.

✅ Badanie oczu

Badanie oczu przez okulistę jest zalecane dla ras narażonych na choroby oczu, takie jak jaskra, zaćma czy zespół suchego oka. To ważne badanie dla ras takich jak mopsy, shih tzu, owczarki collie, które często cierpią na dziedziczne problemy wzroku.

✅ EKG (elektrokardiogram)

EKG pozwala ocenić rytm pracy serca psa i wykryć arytmie lub inne zaburzenia kardiologiczne. Badanie to jest szczególnie istotne u psów starszych oraz ras podatnych na problemy z sercem, jak dobermany, boksery, czy cavalier king charles spaniele.

Co jeszcze powinno wchodzić w skład profilaktyki?

Oprócz regularnych badań zdrowotnych, profilaktyka obejmuje także działania zapobiegawcze, które wspierają ogólny stan zdrowia psa i chronią go przed wieloma chorobami.

✅ Szczepienia

Szczepienia to jeden z najważniejszych elementów profilaktyki zdrowotnej u psów. Podstawowe szczepienia obejmują ochronę przed nosówką, parwowirozą, leptospirozą i wścieklizną, które mogą stanowić zagrożenie dla życia psa.


Pierwsze szczepienia podaje się już szczeniętom, a następnie regularnie je powtarza zgodnie z zaleceniami lekarza weterynarii.


Dodatkowo psa warto zaszczepić przeciwko boreliozie – groźnej chorobie odkleszczowej, która może prowadzić do poważnych komplikacji zdrowotnych.


Kolejnym zalecanym szczepieniem, zwłaszcza dla psów przebywających w dużych skupiskach, jest szczepienie przeciwko kaszlowi kenelowemu, chroniące przed zakaźnym zapaleniem tchawicy i oskrzeli.


Szczegółowy plan szczepień najlepiej omówić ze swoim weterynarzem.

✅ Kontrola wagi

Otyłość staje się coraz częstszym problemem, prowadzącym do takich schorzeń jak cukrzyca, choroby stawów, serca czy zaburzenia metaboliczne. Dlatego warto ważyć psa regularnie i odpowiednio dostosowywać jego dietę.


Żywienie psa powinno odpowiadać jego potrzebom. Podaż kalorii uzależniona jest m.in. od wieku, poziomu aktywności i indywidualnych wymagań zdrowotnych.


Powinniśmy też zadbać o ruch dostosowany do rasy i wieku. Odpowiednia aktywność fizyczna wspiera zdrowie mięśni, stawów i układu krążenia, poprawiając przy tym samopoczucie psa oraz zapobiegając problemom behawioralnym wynikającym z nadmiaru energii i idącej za nim frustracji.

✅ Zoofizjoterapia

Zoofizjoterapia jest cennym elementem profilaktyki zdrowotnej, szczególnie dla psów starszych, sportowych oraz tych z problemami układu ruchu.


Zabiegi takie jak masaże, terapia laserowa, hydroterapia, magnetoterapia czy ultradźwięki pomagają złagodzić ból i stany zapalne towarzyszące chorobom stawów i mięśni, np. dysplazji czy zwyrodnieniom, które są częste u dużych i starszych psów.


Fizjoterapeuci prowadzą również ćwiczenia wzmacniające (psi fitness), które zwiększają świadomość ciała oraz poprawiają koordynację i elastyczność mięśni, co pomaga psom sportowym uniknąć kontuzji.


Regularne sesje fizjoterapeutyczne pozwalają także na wczesne wykrywanie objawów takich jak sztywność czy kulawizna, co umożliwia szybkie wdrożenie leczenia i profilaktyki, zanim problem się pogłębi.

Konsultacja dietetyczna

Dieta, czyli to jak karmimy psa na co dzień, jest fundamentem zdrowia i samopoczucia naszego pupila. Warto rozważyć konsultację z doświadczonym dietetykiem zwierzęcym, aby upewnić się, że nasz psiak otrzymuje wraz z pożywieniem wszystko to, czego potrzebuje do prawidłowego funkcjonowania.


Konsultacja pozwala też ocenić potrzebę suplementacji – witamin, kwasów omega-3 czy preparatów na stawy – która powinna być dobrana indywidualnie, by nie zaszkodzić zdrowiu psa.

Jak przygotować psa do kontroli weterynaryjnej?

Przygotowanie psa do badań profilaktycznych nie tylko sprawia, że wizyta przebiega sprawniej, ale także pomaga w budowaniu pozytywnych skojarzeń z gabinetem weterynaryjnym. Dzięki temu kolejne wizyty mogą stać się mniej stresujące, co wpłynie na ogólne samopoczucie i zdrowie pupila.

Zapewnij spokojne otoczenie przed wizytą

Przed wizytą postaraj się, aby pies miał czas na relaks i odpoczynek. Unikaj stresujących sytuacji, które mogłyby zwiększyć jego niepokój. Spacer przed wizytą pomoże mu wyładować nadmiar energii i uspokoić się.

Nie podawaj jedzenia przed badaniami

Jeśli weterynarz zaleci badanie krwi lub USG jamy brzusznej, najlepiej nie podawać psu jedzenia na około 8–12 godzin przed wizytą, aby wyniki były jak najbardziej miarodajne. Koniecznie dopytaj lekarza, czy badania zlecone Twojemu psu wymagają stawienia się w lecznicy na czczo.

Przygotuj niezbędne dokumenty i historię zdrowotną

Zabierz ze sobą książeczkę zdrowia psa oraz wszelkie wcześniejsze wyniki badań. Jeśli to pierwsza wizyta w danej przychodni, warto także przygotować informacje na temat codziennej diety psa, aktywności, przyjmowanych leków i ewentualnych alergii.

Przyzwyczajaj psa do dotyku i oględzin

Warto oswajać psa z dotykiem w różnych miejscach ciała, takich jak uszy, łapy, zęby i brzuch. Taki systematyczny trening może sprawić, że psiak poczuje się bardziej komfortowo podczas przeglądów i badania klinicznego w gabinecie weterynaryjnym.

Zabierz ulubione smakołyki i zabawki

Smakołyki lub ulubiona zabawka mogą pomóc odwrócić uwagę psa podczas badań oraz nagrodzić go za spokojne zachowanie. Warto też podczas wizyty mówić do psa spokojnym, łagodnym tonem. Znasz swojego pieska najlepiej – wiesz, co może dodać mu otuchy i poprawić humor.

Zabierz ze sobą próbki

W przypadku badań kału czy moczu należy wcześniej zebrać próbki. Mocz najlepiej zebrać tuż przed wizytą, a próbkę kału na 3 dni wcześniej (zazwyczaj potrzebna jest próbka z trzech dni, którą należy przechowywać w lodówce do czasu wizyty).

Bądź dla psa oparciem

Pies wyczuwa emocje swojego opiekuna, więc Twoje spokojne nastawienie pomoże mu również się uspokoić. Jeśli Ty będziesz się denerwować, może to wywołać niepokój u psa, co utrudni przebieg badania.


Wiemy, że wizyty w lecznicy potrafią być stresujące dla opiekunów, jednak w miarę możliwości postaraj się opanować emocje.

Jak monitorować zdrowie psa między wizytami u weterynarza?

Obserwacja zdrowia psa na co dzień pomaga zauważyć niepokojące zmiany wcześnie, zanim problem się rozwinie. Na te rzeczy warto zwracać uwagę:


  1. Apetyt i nawyki żywieniowe. Nagłe zmiany, takie jak brak zainteresowania jedzeniem lub nagły wzrost apetytu, mogą świadczyć o problemach zdrowotnych.
  2. Waga. Regularnie waż psa i zapisuj wyniki. Niespodziewana utrata lub przyrost masy ciała mogą być sygnałami choroby.
  3. Stan sierści i skóry. Nadmierne wypadanie sierści, świąd, zaczerwienienia czy łupież mogą wskazywać na alergie lub infekcje.
  4. Aktywność i zachowanie. Nagły spadek lub wzrost aktywności może sugerować problem. Zmiany w zachowaniu, jak agresja lub wycofanie, też są ważne.
  5. Stan jamy ustnej. Regularnie sprawdzaj zęby i dziąsła. Nieprzyjemny zapach z pyska może oznaczać problemy z zębami lub układem pokarmowym.
  6. Oczy i uszy. Oczy psa powinny być czyste, a uszy bez nieprzyjemnego zapachu i nadmiaru woskowiny. Wydzielina lub zaczerwienienia mogą wskazywać na infekcję.
  7. Nawyki toaletowe. Zwracaj uwagę na wygląd stolca i moczu. Biegunka, krew, czy zmiany w kolorze odchodów mogą świadczyć o problemach układu pokarmowego lub moczowego.

Podsumowanie

Regularne badania to inwestycja w zdrowie psa – dzięki nim możemy skutecznie zapobiegać problemom zdrowotnym, zamiast je leczyć, gdy jest już za późno.


Morfologia, badanie moczu czy USG pomagają wychwycić pierwsze, subtelne sygnały chorób, zanim stan zdrowia psa znacząco się pogorszy. Dzięki temu możemy szybko rozpocząć leczenie, co zwiększa szanse na całkowite wyleczenie lub spowolnienie rozwoju choroby.


Wczesne wykrycie choroby może także zapobiec długotrwałemu cierpieniu i ograniczyć potrzebę bardziej inwazyjnych lub kosztownych procedur, które byłyby konieczne w zaawansowanym stadium.

Bibliografia

Zdjęcie Kasia Makulec

Kasia Makulec

Kasia zaczęła swoją przygodę z psami w 2019 roku, kiedy została domem tymczasowym dla psiaków z Fundacji Rasowy Kundel. Przez jej dom przewinęło się 12 różnych piesków, a ostatni z nich – Gucio – został z nią na zawsze. W 2023 roku ukończyła kurs trenerski w warszawskiej szkole dla psów Wymarzony pies. Stale zgłębia swoją wiedzę, czytając książki oraz biorąc udział w kursach i szkoleniach. Praca w PsiBufet pozwala jej łączyć dwie największe pasje – pieski i pisanie.