Atopowe zapalenie skóry u psa – objawy, przyczyny i leczenie

• Atopowe zapalenie skóry u psa to nieuleczalna, warunkowana genetycznie choroba o podłożu alergicznym.
• U psów z atopią obserwuje się objawy wynikające z silnego świądu – częste drapanie się i wygryzanie prowadzące do uszkodzenia skóry, stanów zapalnych i wtórnych zakażeń.
• Leczenie atopii u psów polega na wyeliminowaniu objawów skórnych, zapobieganiu nawrotom choroby poprzez regularne kąpiele w specjalistycznych szamponach i usunięciu alergenów z otoczenia zwierzaka.

Atopowe zapalenie skóry (AZS, atopia) to często występująca u psów przewlekła choroba skóry, która objawia się skłonnością do występowania swędzących zmian skórnych związanych z reakcją alergiczną. Przyczyny atopii są niezwykle złożone, dlatego leczenie tej dolegliwości jest trudne i długotrwałe.

Czy każde uczulenie na skórze psa będzie wynikało z atopii? Sprawdź, jak rozpoznać atopowe zapalenie skóry i jak postępować z psem cierpiącym na alergię skórną.

Przyczyny atopowego zapalenia skóry u psa

Atopia rozwija się najczęściej u psów w wieku od sześciu miesięcy do trzech lat. Choroba ta jest warunkowana genetycznie i związana jest z wytwarzaniem przeciwciał przeciwko alergenom środowiskowym. Do wystąpienia atopii predysponowane są takie rasy psów, jak buldog angielski, bulterier, mops, shar pei, cocker spaniel, west highland white terrier, labrador retriever i golden retriever.

U psów cierpiących na atopowe zapalenie skóry obserwuje się przeróżne zaburzenia dotyczące bariery skórnej, wpływające na osłabienie naskórka i jego nadmierne wysuszenie. Zaburzenie prawidłowego funkcjonowania skóry umożliwia wnikanie alergenów do organizmu czworonoga i sprawia, że skóra staje się podatna na wszystkie drażniące czynniki.

Rodzaje atopii u psa

Alergie u psa mogą być wywołane przez wiele czynników. Do najczęstszych rodzajów atopii zalicza się reakcję uczuleniową na:

• roztocza, pyłki roślin i pleśnie,
• bakterie i drożdżaki,
• niektóre pokarmy (alergia pokarmowa),
• jad znajdujący się w ślinie pcheł (alergiczne pchle zapalenie skóry).

W zależności od rodzaju czynnika powodującego alergię, atopowe zapalenie skóry może pojawiać się sezonowo lub niezależnie od pory roku.

Objawy alergicznego zapalenia skóry u psa

Początkowe objawy atopowego zapalenia skóry u psa to przede wszystkim silny świąd. Prowokuje on zwierzaka do drapania się, ocierania o różne powierzchnie i wygryzania skóry. W dalszym przebiegu AZS rozwija się u psa zapalenie skóry i pojawiają się przeróżne zmiany wynikające z uszkodzenia naskórka.

Do pozostałych objawów atopii u psa mogą należeć:

• zapalenie spojówek,
• kichanie,
• nawracające zapalenie uszu,
• łojotok,
• zakażenia bakteryjne lub drożdżakowe.

Jak wygląda atopowe zapalenie skóry u psa?

Rozdrapywanie swędzących miejsc prowadzi do podrażnienia skóry, która staje się zaczerwieniona. Pojawić się na niej mogą wypryski, strupy, ropiejące rany i miejscowe wyłysienia.

Zmiany skórne zlokalizowane są najczęściej na pysku, w przestrzeni międzypalcowej i na wargach zwierzaka, choć przy uczuleniu na pchły będą obejmować także plecy, uda i nasadę ogona. Opiekun psa z atopią obserwować może również zaczerwienienie skóry wewnątrz uszu oraz podrażnienie i łzawienie oczu.

Atopowe zapalenie skóry u psa a alergia

Nie wszystkie alergie u psa będą prowadzić do atopowego zapalenia skóry. Jeśli u zwierzaka nie występuje genetyczne osłabienie bariery skórnej, uczulenie będzie powodować świąd, jednak drapanie się nie będzie wywoływać aż tak poważnych uszkodzeń naskórka.

Diagnostyka atopii

Objawy atopowego zapalenia skóry u psa mogą przypominać wiele innych dolegliwości, takich jak nużyca i inne choroby pasożytnicze skóry, bakteryjne zapalenie mieszków włosowych, malassezjoza czy kontaktowe zapalenie skóry. Dlatego by potwierdzić, że pies cierpi na AZS, niezbędne będzie wykonanie specjalistycznych badań diagnostycznych.

Lekarz weterynarii specjalizujący się w dermatologii może pobrać zeskrobinę ze skóry psa i obejrzeć ją pod mikroskopem. Pozwoli to na ocenę kształtu komórek naskórka i wykluczenie obecności pasożytów skóry. Wskazane będzie także wykonanie testów śródskórnych mających wykazać, jakie czynniki wywołują u psa skórną reakcję alergiczną. Trzeba jednak pamiętać, że testy te mogą dawać fałszywe wyniki, nie zawsze więc będą miarodajne.

Leczenie atopii u psów

Atopowe zapalenie skóry u psów to złożona choroba, która będzie wymagać skomplikowanego postępowania. Jest przy tym nieuleczalna, dlatego opiekun psa z atopią będzie musiał przestrzegać zaleceń lekarza weterynarii do końca życia czworonoga.

Leczenie atopii polega przede wszystkim na złagodzeniu objawów skórnych występujących u zwierzaka. W tym celu stosuje się najczęściej leki sterydowe (glikokortykoidy) podawane doustnie lub stosowane miejscowo.

Przynoszą one szybkie efekty, jednak ich długotrwałe stosowanie może powodować szereg ciężkich skutków ubocznych. Dlatego najważniejszym zaleceniem dla opiekunów psów ze skłonnością do zapalenia skóry jest unikanie alergenów mogących wywołać u czworonoga nawrót choroby.

Przy leczeniu atopii niezwykle ważne jest wyeliminowanie wszystkich czynników mogących zaostrzać przebieg choroby. Opiekunowie psów z AZS muszą przez cały rok stosować preparaty przeciwpchelne i regularnie podawać zwierzakowi środki odrobaczające, a także co kilka dni kąpać czworonoga w szamponach przeciwbakteryjnych i przeciwgrzybiczych.

Czy istnieją domowe sposoby leczenia AZS?

Choć atopowe zapalenie skóry u psa wymaga specjalistycznej diagnozy i leczenia pod kontrolą lekarza weterynarii, istnieją także domowe sposoby, które mogą wspomóc terapię i przynieść psu ulgę. Domowe metody należy jednak skonsultować z weterynarzem, aby nie zaszkodzić psiakowi.

W zależności od przyczyny atopii konieczne może być podawanie psu hipoalergicznej diety, zwalczanie roztoczy w domu za pomocą specjalistycznych środków i regularnego sprzątania oraz unikanie spacerów w okolicy, w której rosną uczulające psa rośliny.

Specjalistyczne szampony

W aptekach i sklepach zoologicznych dostępne są szampony łagodzące dla psów z AZS. Zawierają one składniki nawilżające, przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze, takie jak alantoina, owies koloidalny czy chlorheksydyna. Regularne kąpiele mogą pomóc w usuwaniu alergenów ze skóry i łagodzeniu uporczywego świądu, bez niszczenia naturalnej bariery ochronnej skóry.

Pielęgnacja skóry psa

Skóra psów z atopią często jest przesuszona. Na rynku dostępne są specjalne spraye i balsamy nawilżające przeznaczone dla zwierząt, które można stosować między kąpielami. Niektóre preparaty zawierają oleje, które wspierają regenerację naskórka.

Oleje rybne i suplementy diety

Często zaleca się także stosowanie przeróżnych suplementów mających za zadanie wzmocnić barierę skórną zwierzaka i łagodzić świąd i stan zapalny skóry. Są to przede wszystkim oleje rybne zawierające nienasycone kwasy tłuszczowe omega-3 i drożdże piwne. Czworonogowi można podawać również złożone preparaty zawierające składniki mineralne i witaminy poprawiające funkcjonowanie skóry i wygląd sierści, np. witaminy z grupy B, cynk oraz biotynę.

Hipoalergiczna dieta

W przypadku podejrzenia alergii pokarmowej warto podawać psu karmę hipoalergiczną lub stosować dietę eliminacyjną, aby zidentyfikować składnik wywołujący reakcję alergiczną. Wiele psów z AZS korzysta także z diety bogatej w wysokiej jakości białko oraz ograniczonej w składniki uczulające.

Dbanie o czystość

Regularne sprzątanie domu, pranie legowiska psa oraz odkurzanie dywanów i tapicerki pomoże zminimalizować kontakt psa z roztoczami i pyłkami. Warto również stosować specjalne środki neutralizujące alergeny.

Kompresy z naturalnych składników

Na podrażnioną skórę można stosować chłodne kompresy z naparów ziołowych, takich jak rumianek, nagietek czy skrzyp polny. Zioła te mają właściwości łagodzące i przeciwzapalne. Uwaga! Zawsze upewnij się, że pies nie jest uczulony na dane zioło.

Unikanie alergenów

Jeśli wiesz, co wywołuje reakcję alergiczną u Twojego psa, postaraj się ograniczyć jego kontakt z alergenem. Może to oznaczać zmianę tras spacerów, usunięcie roślin z ogrodu czy kontrolowanie wilgotności powietrza w domu, aby ograniczyć rozwój pleśni.

Relaksacja i redukcja stresu

Stres może nasilać objawy AZS. Zapewnienie psu spokojnego otoczenia, regularnych spacerów i zabawy może przyczynić się do poprawy jego samopoczucia i obniżenia ryzyka nawrotu objawów.

Podsumowanie

Atopowe zapalenie skóry u psa to przewlekła choroba wymagająca kompleksowego podejścia do leczenia i codziennej opieki. Kluczem do poprawy jakości życia psa z AZS jest ścisła współpraca z lekarzem weterynarii, eliminacja czynników alergennych oraz regularna pielęgnacja skóry.

Choć choroba ta jest nieuleczalna, odpowiednie działania mogą znacząco zminimalizować jej objawy i pozwolić psu na komfortowe życie. Pamiętaj, że każde zwierzę wymaga indywidualnego podejścia, dlatego tak ważne jest dostosowanie terapii do potrzeb Twojego pupila.

Pamiętaj, że domowe sposoby mogą wspierać leczenie, ale nie zastąpią profesjonalnej opieki weterynaryjnej. Każdy przypadek atopowego zapalenia skóry u psa jest inny, dlatego terapia powinna być dostosowana do indywidualnych potrzeb zwierzęcia.

Bibliografia

• Banovic, F. (2019). Atopowe zapalenie skóry u psów – najnowsze wiadomości na temat rozpoznawania i leczenia. Weterynaria po Dyplomie, 20(3).
• Szczepanik, M., Adamek, Ł., & Wilkołek, P. (2010). Diagnostyka atopowego zapalenia skóry u psów oraz ocena obrazu klinicznego choroby. Życie Wet, 85, 332-337.
• Taszkun, I., & Moniuszko, S. (2012). Nowe zasady postępowania leczniczego w atopowym zapaleniu skóry psów. Cz. II. Magazyn Weterynaryjny, 21(03).