Radosny pies w niebieskich szelkach biegnący przez jesienny las pełen opadłych liści.

Jak wzmocnić odporność psa? Dieta, witaminy i suplementy na odporność dla psa

Zdjęcie Kasia Makulec

Autor: Kasia Makulec

Czas czytania: 11 min

03 paź 2024

  • Odporność to zdolność organizmu do obrony przed szkodliwymi czynnikami, takimi jak wirusy, bakterie, pasożyty i toksyny.
  • Dbając o dietę, styl życia i ogólną kondycję psa, możemy w dużym stopniu wpłynąć na wzmocnienie jego odporności oraz zmniejszyć ryzyko wystąpienia chorób.
  • Warto obserwować stan zdrowia swojego psa i w razie potrzeby zasięgnąć porady lekarza weterynarii, aby ocenić, czy suplementacja jest wskazana i w jakiej formie najlepiej ją wdrożyć.
  • Suplementy powinny być stosowane z umiarem i tylko wtedy, gdy istnieje realna potrzeba ich użycia.
  • Pamiętaj, że samodzielna suplementacja bez konsultacji z lekarzem lub dietetykiem zwierzęcym może prowadzić do nadmiaru witamin, co jest równie szkodliwe jak ich niedobór.


Odporność psa jest kluczowym elementem jego zdrowia i dobrego samopoczucia. Silny układ odpornościowy pozwala czworonogowi skutecznie bronić się przed infekcjami, chorobami i codziennymi zagrożeniami.


Właściwa dieta bogata w odpowiednie witaminy i minerały może w znaczący sposób wspierać naturalne mechanizmy obronne psiego organizmu. W niektórych przypadkach jako dodatkowe wsparcie możemy też zastosować różne preparaty na odporność.


Z tego artykułu dowiesz się:


  • Co wpływa na odporność psa i co może ją osłabiać?
  • Jakie witaminy i minerały mogą wspomagać odporność?
  • Co powinno znaleźć się w diecie psa, by wzmocnić jego odporność?
  • Kiedy zdecydować się na suplementację i jakie preparaty mogą pomóc?
  • Jakie są objawy niedoboru witamin?

Jak działa psi układ odpornościowy?

U psów, podobnie jak u ludzi, układ odpornościowy działa jako naturalna bariera ochronna, składająca się z wielu mechanizmów, które wspólnie walczą z potencjalnymi zagrożeniami.


W jego skład wchodzą m.in. białe krwinki, narządy limfatyczne (takie jak węzły chłonne i śledziona) oraz przeciwciała, które razem monitorują organizm i neutralizują patogeny.


Pies z silnym układem odpornościowym jest mniej podatny na choroby i szybciej wraca do zdrowia po infekcjach.

Co wpływa na odporność psa?

Odporność psa zależy od wielu czynników, które kształtują ogólną kondycję jego organizmu. Są to między innymi:


  • dieta,
  • styl życia,
  • wiek,
  • rasa.


Zbilansowane odżywianie jest podstawą zdrowego układu odpornościowego. Pies potrzebuje odpowiednich ilości witamin, minerałów, białka i zdrowych tłuszczów, aby jego organizm mógł efektywnie zwalczać infekcje. Niedobory w diecie mogą z kolei osłabić reakcje obronne organizmu.


Równie istotna dla utrzymania odporności jest regularna aktywność fizyczna. Psy, które mają odpowiednią dawkę ruchu, są mniej podatne na stres, który negatywnie wpływa na układ odpornościowy.


Nie bez znaczenia jest też wiek. Szczenięta i starsze psy mają zwykle słabszą odporność niż psy dorosłe w pełni sił.


U szczeniąt układ odpornościowy dopiero się rozwija, dlatego potrzebują dodatkowej ochrony, np. poprzez szczepienia. Z kolei starsze psy często borykają się z obniżoną odpornością wynikającą z procesu starzenia.


Również predyspozycje genetyczne mogą odgrywać rolę w tym, jak silny jest układ odpornościowy psa. Niektóre rasy psów mogą być bardziej podatne na infekcje i choroby autoimmunologiczne.

Co może osłabić psią odporność?

Odporność psa może być osłabiona przez szereg czynników, które warto mieć na uwadze, by nie narażać czworonoga na niepotrzebne ryzyko. Są to:


  • stres,
  • choroby,
  • niedożywienie.


Częste sytuacje stresowe, takie jak zmiana środowiska lub brak stabilności, mogą negatywnie wpłynąć na odporność psa. Pod wpływem stresu organizm produkuje kortyzol, który w nadmiarze osłabia reakcje immunologiczne.


Przewlekłe lub poważne choroby mogą osłabić układ odpornościowy, ponieważ organizm koncentruje swoje zasoby na walce z chorobą. To sprawia, że pies jest bardziej podatny na inne infekcje.


Także brak odpowiednich składników odżywczych w diecie prowadzi do osłabienia organizmu i zwiększenia podatności na choroby. Pies, który nie otrzymuje zbilansowanego pożywienia, może szybciej łapać infekcje i wolniej się regenerować.

Witaminy i minerały na wzmocnienie odporności psa

Układ odpornościowy psa, aby funkcjonował prawidłowo, potrzebuje odpowiedniego wsparcia w postaci niezbędnych witamin i minerałów. Oto najważniejsze z nich.

Witamina C

Choć psy potrafią wytwarzać witaminę C w swoich organizmach, jej dodatkowa dawka może wspomóc ich układ odpornościowy.


Witamina C działa jako silny przeciwutleniacz, neutralizując wolne rodniki, które mogą uszkadzać komórki i osłabiać odporność. Ponadto wspiera produkcję białych krwinek, które są kluczowe w walce z infekcjami.


Witaminę C można znaleźć w owocach takich jak jagody, truskawki czy w niektórych warzywach (brokuły, szpinak). Choć pies sam syntetyzuje tę witaminę, niewielka ilość podawana w diecie może wzmocnić jego odporność, zwłaszcza w okresach stresu lub choroby.

Witamina D

Witamina D jest nie tylko ważna dla zdrowych kości, ale również reguluje naturalną odpowiedzi immunologicznej. Pomaga kontrolować funkcjonowanie komórek odpornościowych i chroni organizm przed patogenami.


Niedobór witaminy D może prowadzić do obniżonej odporności, co czyni psa bardziej podatnym na infekcje. Witamina D pochodzi głównie z ekspozycji na słońce, ale niektóre psy mogą potrzebować dodatkowej suplementacji.


Źródłem tej witaminy w diecie mogą być tłuste ryby (np. łosoś, sardynki) oraz oleje rybne.

Witamina E

Witamina E to jeden z najważniejszych przeciwutleniaczy, który chroni komórki przed uszkodzeniami spowodowanymi przez wolne rodniki.


Działa jako tarcza ochronna dla układu odpornościowego, wspomagając zdrowie skóry, oczu oraz poprawiając ogólną kondycję organizmu.


Suplementacja witaminy E może pomóc psom, które mają skłonność do chorób skóry, a także tym, które są narażone na stres oksydacyjny.


Źródła witaminy E obejmują oleje roślinne (olej słonecznikowy, rzepakowy), nasiona (np. siemię lniane, babka płesznik) oraz zielone warzywa liściaste.

Witamina A

Witamina A jest niezbędna dla utrzymania zdrowej skóry, wzroku oraz wspomaga układ immunologiczny.


Pełni kluczową rolę w tworzeniu komórek odpornościowych i w utrzymaniu barier ochronnych, takich jak skóra i błony śluzowe, które są pierwszą linią obrony przed infekcjami.


Witamina A występuje naturalnie w wątrobie, jajach, rybach oraz warzywach bogatych w beta-karoten, takich jak marchew i dynia.

Witaminy z grupy B

Witaminy z grupy B (B1, B2, B6, B12) odgrywają istotną rolę w metabolizmie psa oraz wspierają funkcjonowanie układu nerwowego.


Wpływają również na produkcję energii oraz zdrowie skóry, sierści i mięśni. Niedobór witamin z tej grupy może prowadzić do osłabienia psa, problemów z układem nerwowym oraz spadku odporności.


Witaminy z grupy B znajdują się m.in. w mięsie, rybach i jajach.

Cynk

Cynk odgrywa kluczową rolę w procesie gojenia się ran oraz w walce z infekcjami. Jest niezbędny do produkcji białych krwinek, które pomagają zwalczać patogeny i infekcje.


Ponadto wspomaga zdrowie skóry oraz sierści, co stanowi naturalną barierę ochronną przed zagrożeniami zewnętrznymi.


Cynk znajduje się m.in. w mięsie, wątrobie, rybach i jajach.

Selen

Selen jest silnym przeciwutleniaczem, który wspiera funkcjonowanie układu odpornościowego psa. Chroni komórki przed uszkodzeniami wywołanymi przez wolne rodniki, co wzmacnia reakcje obronne organizmu.


Selen bierze również udział w produkcji przeciwciał, które są kluczowe w walce z infekcjami i chorobami.


Selen można znaleźć m.in. w mięsie i rybach. Choć organizm psa potrzebuje tylko niewielkich ilości tego minerału, jego brak może wpłynąć na osłabienie odporności.

Dieta wspomagająca odporność psa

Zbilansowana dieta to klucz do zdrowia psa. Odpowiednio dopasowane pożywienie dostarcza niezbędnych składników odżywczych, które wzmacniają naturalne mechanizmy obronne organizmu i pomagają psu w walce z infekcjami i chorobami.


Każdy pies ma inne potrzeby żywieniowe w zależności od wieku, wielkości, poziomu aktywności i stanu zdrowia. Dlatego nie ma jednej, uniwersalnej diety. Sposób żywienia i jadłospis zawsze należy dobrać pod konkretnego psiaka.


Jakie składniki w diecie Twojego psa wspierają pracę układu odpornościowego?

Wysokiej jakości białko – fundament zdrowia

Białko to podstawowy budulec organizmu, niezbędny dla prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego. Wspiera produkcję przeciwciał i regenerację komórek. Białko pochodzące z mięsa, ryb oraz jajek jest doskonałym źródłem aminokwasów, które wspierają zdrowie psa.


  • Źródła białka wspomagające odporność: mięso i podroby, ryby, jajka.

Kwasy tłuszczowe omega-3 – działanie przeciwzapalne

Kwasy tłuszczowe omega-3, EPA i DHA obecne w rybach i olejach rybnych, mają silne działanie przeciwzapalne, które wspiera odporność i pomaga w walce z infekcjami. Ponadto wspomagają zdrowie skóry i sierści, które stanowią barierę ochronną przed zewnętrznymi zagrożeniami.


  • Naturalne źródła omega-3: tłuste ryby (łosoś, sardynki, makrela), olej rybny, olej z kryla.

Antyoksydanty – tarcza ochronna komórek

Antyoksydanty, takie jak witaminy C i E, chronią komórki przed stresem oksydacyjnym i uszkodzeniami wywołanymi przez wolne rodniki. Dzięki temu wzmacniają układ odpornościowy i pomagają zapobiegać chorobom.


  • Źródła witaminy C: jagody, truskawki, brokuły, szpinak, owoc dzikiej róży.
  • Źródła witaminy E: oleje roślinne (olej słonecznikowy, rzepakowy), zielone warzywa liściaste.

Warzywa i owoce – naturalne wsparcie dla odporności

Dodawanie warzyw i owoców do diety psa może wzbogacić ją o naturalne witaminy i minerały, antyoksydanty oraz błonnik, które wspierają zdrowie układu pokarmowego i odpornościowego.


  • Przykłady warzyw i owoców: marchew, dynia, bataty, brokuły, jagody, jabłka (bez pestek).



Czytaj więcej:


Woda – klucz do prawidłowego funkcjonowania organizmu

Dobre nawodnienie jest niezbędne do prawidłowego funkcjonowania wszystkich układów organizmu, w tym układu odpornościowego. Woda pomaga w przyswajaniu składników odżywczych, detoksykacji i utrzymaniu zdrowia nerek. Pamiętaj, aby pies zawsze miał dostęp do świeżej wody.

Suplementy na odporność dla psa

Nie wszystkie psy potrzebują suplementów, jednak w niektórych przypadkach, takich jak niedobory witamin, chroniczne choroby, starzenie się czy określone problemy zdrowotne, suplementacja może być konieczna.


Wybierając suplementy diety dla psa, warto zwrócić uwagę na kilka kluczowych aspektów:


  • skład – zawsze sprawdzaj, czy suplement zawiera składniki naturalne, bez zbędnych dodatków, sztucznych barwników czy konserwantów;
  • jakość – wybieraj suplementy renomowanych firm, które są polecane przez lekarzy weterynarii, mają dobre opinie i posiadają certyfikaty potwierdzające ich skuteczność oraz bezpieczeństwo;
  • konsultacja z lekarzem weterynarii – zanim zdecydujesz się na wprowadzenie suplementów do diety psa, skonsultuj się z lekarzem, który pomoże określić, czy suplementacja jest konieczna, a jeśli tak, to które witaminy lub minerały są najbardziej potrzebne.

Kwasy tłuszczowe omega-3

O kwasach tłuszczowych omega-3 pisaliśmy już wyżej. Cenne EPA i DHA mają to do siebie, że szybko się utleniają, dlatego warto uzupełniać je przy pomocy suplementów.


Kwasy tłuszczowe możemy suplementować niezależnie od sposobu karmienia psa – zarówno przy karmach komercyjnych, jak i diecie gotowanej czy BARF. Należy jednak pamiętać, by przy karmieniu psa gotową karmą nie wybierać tranu – można wtedy łatwo przedawkować witaminę A i D, które są już zawarte w odpowiedniej ilości w karmie.

Probiotyki

Jelita są jednym z kluczowych elementów układu odpornościowego psa – to one odpowiadają za przyswajanie składników odżywczych, a także wspierają ogólną odporność organizmu.


Probiotyki, czyli "dobre" bakterie, wspierają równowagę flory bakteryjnej w jelitach, co bezpośrednio wpływa na zdolność organizmu do zwalczania patogenów.


Probiotyki można dostarczać psu w postaci specjalnych suplementów. Stosuje się je w okresie rekonwalescencji po kuracji antybiotykowej, która może zniszczyć zdrową florę bakteryjną jelit. Mogą też wspomóc psi organizm w okresie wzmożonego stresu, np. przy zmianie otoczenia.

Preparaty witaminowe

Preparaty witaminowe dla psów mogą być dobrym uzupełnieniem diety, zwłaszcza w sytuacjach, gdy pies nie otrzymuje wszystkich niezbędnych składników odżywczych z pożywienia.


W zależności od potrzeb, suplementy mogą wspierać zdrowie skóry, sierści, układu odpornościowego, a także wspomagać regenerację po chorobach czy kontuzjach. Preparaty te często zawierają mieszankę kluczowych witamin, minerałów i innych składników odżywczych, które pomagają w utrzymaniu ogólnej kondycji psa.


Przed wprowadzeniem jakiegokolwiek preparatu witaminowego zawsze warto skonsultować się z lekarzem weterynarii. Każdy pies ma inne potrzeby, a nadmiar niektórych witamin, zwłaszcza tych rozpuszczalnych w tłuszczach (jak witaminy A, D, E i K), może prowadzić do problemów zdrowotnych.

Czy wszystkie psy potrzebują suplementacji? Kiedy się na nią zdecydować?

Nie każda suplementacja jest konieczna. Psy, które otrzymują dobrze zbilansowane, pełnowartościowe pożywienie, zazwyczaj nie potrzebują dodatkowych witamin czy minerałów. Większość komercyjnych karm jest już wzbogacona o niezbędne składniki odżywcze, które pokrywają codzienne potrzeby psa.


Suplementacja może być zalecana w następujących przypadkach:


  • problemy zdrowotne – psy cierpiące na przewlekłe choroby, takie jak choroby skóry, stawów czy układu trawiennego, mogą wymagać dodatkowego wsparcia w postaci witamin, minerałów lub probiotyków;
  • starsze psy – wraz z wiekiem odporność psa słabnie, a organizm może gorzej przyswajać składniki odżywcze z pożywienia, dlatego suplementacja może wspomóc zdrowie seniora;
  • szczenięta – młode psy, które szybko rosną, mogą potrzebować dodatkowej dawki witamin lub minerałów, aby wspomóc ich rozwój, szczególnie w przypadku dużych ras, które wymagają wsparcia dla zdrowia kości;
  • psy na diecie domowej – jeśli karmisz psa domowym jedzeniem, odpowiednia suplementacja pomoże uzupełnić dietę w brakujące witaminy i minerały.

Jakie objawy mogą świadczyć o niedoborach witamin?

Niedobory witamin u psów mogą prowadzić do różnych problemów zdrowotnych, które nie zawsze są od razu oczywiste. Dlatego powinniśmy uważnie obserwować zachowanie, wygląd i ogólną kondycję naszych psiaków, ponieważ subtelne zmiany mogą wskazywać na braki kluczowych składników odżywczych.


Objawy, które powinny zwrócić naszą uwagę:


  • długotrwałe osłabienie, ospałość, brak energii,
  • matowa sierść, nadmierne linienie, łuszczenie się skóry, zmiany skórne,
  • problemy z gojeniem się ran,
  • częste infekcje,
  • nagłe zmiany w apetycie lub wadze psa,
  • nietypowe problemy trawienne (biegunki, zaparcia).


Jeśli zauważysz którykolwiek z powyższych objawów, warto skonsultować się z lekarzem weterynarii. Może on zlecić badania krwi, które określą, czy pies cierpi na niedobór witamin lub minerałów.


Na podstawie wyników, lekarz zaproponuje odpowiednią suplementację lub zmiany w diecie psa.

Co za dużo, to niezdrowo. Uwaga na dawkowanie

Wszystkie opisane w artykule składniki są niezbędne, ale ich nadmiar może wyrządzić więcej szkody niż dobrego. Dlatego lepiej unikać samodzielnej suplementacji bez konsultacji z lekarzem weterynarii lub dobrym dietetykiem zwierzęcym.


Jeśli dieta psa jest dobrze zbilansowana i dostosowana do wieku, wagi i stanu zdrowia psa, zwykle dostarcza ona wszystkich potrzebnych składników w odpowiednich ilościach. W przypadku podejrzenia niedoborów lub nadmiaru składników odżywczych warto udać się do specjalisty i wykonać badania.

Podsumowanie

Odpowiednio zbilansowana dieta, bogata w niezbędne witaminy, minerały i składniki odżywcze, to najlepszy sposób, aby wspierać naturalne mechanizmy obronne organizmu czworonoga. W niektórych przypadkach, takich jak problemy zdrowotne, starzenie się czy intensywny stres, pomocna może okazać się suplementacja.


Zanim zdecydujesz się na wprowadzenie suplementów, zawsze skonsultuj to z lekarzem weterynarii lub psim dietetykiem. Specjalista oceni, czy suplementacja jest konieczna, oraz doradzi, jakie produkty będą najlepsze dla Twojego psa.


Choć witaminy i minerały są niezbędne dla zdrowia psa, nadmiar niektórych z nich może być szkodliwy. Na przykład zbyt duża ilość witaminy A lub D może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, takich jak uszkodzenie kości, wątroby czy nerek. Dlatego stosowanie suplementów bez odpowiedniej diagnozy może przynieść więcej szkód niż pożytku.


Pamiętaj, że każdy pies ma indywidualne potrzeby, a profilaktyka, regularne badania i odpowiednia dieta to fundament zdrowego, szczęśliwego życia Twojego pupila. Stosując się do tych zasad, możesz znacząco wpłynąć na jego ogólną kondycję, odporność i samopoczucie, co z pewnością przełoży się na jego długowieczność i radość życia.

Bibliografia

  • Case, L. P., Daristotle, L., Hayek, M. G., & Raasch, M. F. (2011). Canine and Feline Nutrition: A Resource for Companion Animal Professionals (3rd ed.). Mosby.
  • National Research Council. 2006. Nutrient Requirements of Dogs and Cats. Washington, DC: The National Academies Press. https://doi.org/10.17226/10668.
Zdjęcie Kasia Makulec

Kasia Makulec

Kasia zaczęła swoją przygodę z psami w 2019 roku, kiedy została domem tymczasowym dla psiaków z Fundacji Rasowy Kundel. Przez jej dom przewinęło się 12 różnych piesków, a ostatni z nich – Gucio – został z nią na zawsze. W 2023 roku ukończyła kurs trenerski w warszawskiej szkole dla psów Wymarzony pies. Stale zgłębia swoją wiedzę, czytając książki oraz biorąc udział w kursach i szkoleniach. Praca w PsiBufet pozwala jej łączyć dwie największe pasje – pieski i pisanie.