udar cieplny u psa udar cieplny u psa

Udar cieplny u psa - objawy, przyczyny, pierwsza pomoc i zapobieganie

Czas czytania: 7 min

27 cze 2024

  • Udar cieplny stanowi śmiertelne zagrożenie dla psów. Na niebezpieczne konsekwencje przegrzania narażone są szczególnie psy o płaskich pyskach, a także szczeniaki, psy starsze i otyłe.
  • Do pierwszych objawów przegrzania u psa należy ciężkie dyszenie, pocenie się łap i pociemnienie koloru języka. Objawy udaru cieplnego obejmują natomiast drgawki, utratę przytomności i wymioty.
  • Psu, który dostał udaru, należy udzielić natychmiastowej pomocy. Konieczne jest stopniowe schłodzenie zwierzaka, a następnie jak najszybsze zabranie go do lekarza weterynarii.


W przeciwieństwie do ludzi domowe czworonogi nie potrafią chłodzić się poprzez pocenie. Sprawia to, że podczas letnich upałów ich organizm bardzo łatwo się przegrzewa, co może prowadzić do wyjątkowo niebezpiecznego udaru cieplnego.


Dlatego każdy opiekun powinien wiedzieć, jak objawia się udar cieplny u psa i w jaki sposób udzielić pierwszej pomocy zwierzakowi, który dostał udaru.

Czym jest udar cieplny?

Udar cieplny, inaczej udar słoneczny u psa, to stan, w którym dochodzi do niebezpiecznego wzrostu temperatury ciała psa, zazwyczaj powyżej 40,5°C, w wyniku nadmiernego narażenia na ciepło i/lub wysiłku fizycznego.


Jest to stan zagrażający życiu, spowodowany przez niezdolność organizmu psa do efektywnego regulowania temperatury ciała, co prowadzi do uszkodzenia narządów wewnętrznych i innych poważnych komplikacji zdrowotnych.

Przyczyny udaru cieplnego u psa

Praktycznie cała ludzka skóra pokryta jest gruczołami potowymi, które podczas wysokich temperatur wydzielają pot. Parująca ze skóry ciecz umożliwia odprowadzenie z organizmu nadmiaru ciepła i skutecznie chroni człowieka przed przegrzaniem nawet podczas bardzo gorącego lata.


Niestety takie gruczoły nie znajdują się na owłosionej skórze psa. Termoregulacja u psów odbywa się przede wszystkim poprzez dyszenie. Zwierzaki te mogą schłodzić się w trakcie upałów także na kilka innych sposobów, np. kładąc się na zimnych kafelkach lub zanurzając się w chłodnej wodzie.


Psiaki mieszkające w ogrodzie mogą też kopać dołki w ziemi, by w ten sposób odsłonić nienagrzany słońcem piach, który zapewni im przyjemne uczucie chłodu. Zdarzyć się jednak może, że te sposoby nie okażą się wystarczające…

Psy szczególnie narażone na wystąpienie udaru cieplnego

Ryzykiem wystąpienia udaru cieplnego są objęte zwłaszcza:



Jednak przegrzanie grozić może każdemu psu, jeśli opiekun nie zadba wystarczająco o bezpieczeństwo swojego pupila.

Udar cieplny u psa — możliwe skutki

Wzrost temperatury jest niebezpieczny dla każdego żywego organizmu. Początkowo powoduje rozszerzenie naczyń krwionośnych i zwiększenie krążenia w skórze i błonach śluzowych, co poprawia termoregulację i zmniejsza ryzyko przegrzania. Jednak podczas upałów mechanizm ten może nie być wystarczająco skuteczny.


Gdy temperatura ciała psa wynosi 41-42 stopnie, dochodzi do nieodwracalnych zmian w komórkach mózgu, powstawania stanów zapalnych w mięśniach i niedokrwienia narządów wewnętrznych. Skutkiem udaru cieplnego u psa mogą być zaburzenia neurologiczne, drgawki mięśni i uszkodzenia narządów, a następnie śpiączka i śmierć.

Jak rozpoznać udar cieplny u psa?

Pierwszym objawem przegrzania u psa jest ciężkie dyszenie i osłabienie. Zwierzak szuka wody do picia, chłodnych powierzchni i kałuż, w których mógłby zmoczyć sierść. Już takie zachowania powinny zaalarmować opiekuna.


Jeśli zwierzakowi nie zostanie udzielona pomoc, a temperatura organizmu dalej będzie wzrastać, zaobserwować można u psa kolejne objawy przegrzania, czyli:


  • ciemnoczerwony kolor języka i dziąseł,
  • zwiększone ślinienie się,
  • zmarszczki pod oczami,
  • pocenie się łap,
  • biegunkę,
  • odmawianie dalszego spacerowania, szklisty wzrok.


Takie sygnały wymagają natychmiastowej reakcji opiekuna — podania chłodnej wody do picia, zabrania go do zacienionego pomieszczenia i nakrycia ręcznikiem zamoczonym w zimnej wodzie w celu obniżenia temperatury ciała psa.

Objawy udaru cieplnego u psa

Zignorowanie pierwszych oznak przegrzania prowadzić będzie do udaru cieplnego, który może objawiać się poprzez:


  • wymioty,
  • otępienie,
  • słanianie się na łapach,
  • omdlenie,
  • drżenie kończyn,
  • napady drgawek,
  • utratę przytomności.


Końcowym skutkiem udaru u psa będzie śpiączka, a następnie śmierć czworonoga. Dlatego jeśli u zwierzaka pojawią się objawy udaru cieplnego, opiekun musi udzielić pupilowi pierwszej pomocy, a gdy tylko stan psa się ustabilizuje, zabrać go do lekarza weterynarii.

Udar cieplny u psa — pierwsza pomoc

Psa z objawami udaru cieplnego należy jak najszybciej schłodzić. W ten sposób można zmniejszyć ryzyko dalszych uszkodzeń narządów wewnętrznych i śmierci.


Pierwsza pomoc w przypadku udaru cieplnego u psa obejmuje:


  • podanie psu chłodnej wody do picia — o ile zwierzak jest przytomny,
  • przeniesienie psa do chłodnego miejsca — najlepiej z klimatyzacją, a przynajmniej z włączonym wiatrakiem,
  • ułożenie psa na kafelkach lub na macie chłodzącej,
  • nakrycie psa ręcznikiem zmoczonym chłodną wodą — szczególnie należy zadbać o schłodzenie głowy i karku, a także o pachy i wewnętrzną stronę ud,
  • skontrolowanie temperatury ciała psa — można ją zmierzyć, wkładając psu elektryczny termometr do odbytu,
  • zadzwonienie do lekarza weterynarii i znalezienie adresu najbliższej lecznicy weterynaryjnej.


Trzeba przy tym uważać, by nie schładzać psa zbyt szybko. Zwierzaka nie należy wkładać do lodowatej wody ani przykrywać zamrożonymi wkładami do lodówki, gdyż może to spowodować szok termiczny.


Po wstępnym schłodzeniu zwierzaka opiekun powinien jak najszybciej zabrać go na kontrolę do lekarza weterynarii — nawet jeśli pies odzyskał przytomność i zachowuje się normalnie. Specjalista musi przebadać czworonoga i upewnić się, że w jego organizmie nie doszło do nieodwracalnych zmian wywołanych przegrzaniem.

Leczenie udaru cieplnego

Pies, który dostał udaru cieplnego, musi być poddany dokładnym badaniom. Lekarz weterynarii zmierzy mu temperaturę, obejrzy dziąsła, osłucha serce i sprawdzi, czy nie doszło do odwodnienia organizmu.


Następnie może zdecydować o podaniu psu kroplówek i pobraniu krwi do badań. Jeśli psiak jest w bardzo złym stanie, konieczna może być hospitalizacja w klinice.

Jak uchronić psa przed przegrzaniem i uniknąć udaru cieplnego?

Każdy opiekun psa powinien uważnie obserwować zachowanie swojego psa — szczególnie w upalne dni. Kiedy na dworze panują temperatury powyżej 25 stopni, należy unikać długich spacerów i intensywnego wysiłku fizycznego.


Zwierzakowi należy zapewnić stały dostęp do świeżej chłodnej wody i zacienionego miejsca do odpoczynku.

Jak schłodzić czworonoga w upalny dzień?

W przypadku czworonogów wyjątkowo narażonych na przegrzanie zastosować można też kilka dodatkowych sposobów na schłodzenie psa. Dobrym pomysłem będzie na przykład zakup maty chłodzącej lub postawienie w ogrodzie plastikowego basenu wypełnionego czystą wodą. Możesz też przygotować domowe lody dla psa lub inne chłodne przekąski.


🌡️ Więcej porad znajdziesz w naszym poradniku: Jak schłodzić psa w upały?

Pies zamknięty w samochodzie? Reaguj!

Kiedy widzisz psa zamkniętego w samochodzie, szczególnie w upalny dzień, ważne jest, aby podjąć szybkie i odpowiedzialne kroki, aby pomóc zwierzęciu. Oto co możesz zrobić:


  • Oceń sytuację: Sprawdź, czy pies wykazuje oznaki stresu cieplnego, takie jak ciężkie dyszenie, nadmierne ślinienie się, letarg, wymioty, a nawet utrata przytomności.
  • Zlokalizuj opiekuna: Jeśli to możliwe, spróbuj znaleźć opiekuna psa/właściciela pojazdu. Możesz wejść do pobliskich sklepów lub miejsc publicznych i poprosić o ogłoszenie, że pies jest zamknięty w samochodzie.
  • Zadzwoń na policję: Jeśli nie możesz znaleźć właściciela, zadzwoń na numer alarmowy 112 lub na straż miejską i zgłoś sytuację. Podaj dokładne miejsce, numer rejestracyjny samochodu i opis sytuacji.
  • Monitoruj psa: Pozostań przy samochodzie i obserwuj psa do momentu przybycia pomocy. Możesz także zrobić zdjęcia lub nagrać film jako dowód sytuacji.
  • Rozważ rozbicie szyby: W skrajnych przypadkach, kiedy pies cierpi lub jest nieprzytomny, a pomoc nie nadchodzi, możesz zdecydować się na rozbicie szyby. W Polsce prawo uznaje takie działanie za uzasadnione w sytuacji zagrożenia życia zwierzęcia. Staraj się jednak zrobić to w sposób minimalizujący ryzyko obrażeń dla psa.
  • Udziel pierwszej pomocy: Jeśli uda Ci się wyciągnąć psa z samochodu, przenieś go do cienia i zaoferuj wodę do picia. Możesz także chłodzić psa mokrymi ręcznikami lub wodą (nie lodowatą).


Pamiętaj, że działanie w takich sytuacjach musi być przemyślane, ale zdecydowane. Od Twojej reakcji może zależeć życie psa.

Podsumowanie

Kiedy temperatury na zewnątrz niebezpiecznie rosną, a nasz pies przebywa z nami na dworze, warto wiedzieć, co zrobić, by nie doprowadzić do przegrzania organizmu i zminimalizować ryzyko udaru.


Podstawą jest świadomość ryzyka i szybka reakcja na pierwsze oznaki przegrzania. Obserwuj zachowanie psa, zwracaj uwagę na wszelkie nietypowe objawy, dbaj o dostęp do świeżej wody i postaraj się zapewnić psu inne sposoby na ochłodzenie, np. zacienione miejsce do odpoczynku, basenik ogrodowy lub mata chłodząca.


W miarę możliwości planuj spacery i aktywności na świeżym powietrzu w chłodniejszych porach dnia (wcześnie rano lub późnym wieczorem). Pamiętaj, że zdrowie i bezpieczeństwo Twojego czworonożnego przyjaciela w pełni zależy od Ciebie.

Bibliografia

  • American Kennel Club. (2023). Heat Stroke in Dogs: Symptoms, Prevention, and Treatment. [Online]. https://www.akc.org/expert-advice/health/heat-stroke-in-dogs/. [Dostęp: 27.06.2024].
  • Bruchim, Y., Klement, E., Saragusty, J., Finkeilstein, E., Kass, P., & Aroch, I. (2006). Heat stroke in dogs: a retrospective study of 54 cases (1999–2004) and analysis of risk factors for death. Journal of Veterinary Internal Medicine, 20(1), 38-46.
  • Hall, E. J., Carter, A. J., & O'Neill, D. G. (2016). Incidence and risk factors for heat-related illness (heatstroke) in UK dogs under primary veterinary care in 2016. Scientific Reports, 10(1), 9128.
  • VCA Hospitals. Heat Stroke in Dogs. [Online]. https://vcahospitals.com/know-your-pet/heat-stroke-in-dogs. [Dostęp: 27.06.2024].