Czas czytania: 6 min
07 kwi 2022
Kastracja to najczęstszy zabieg chirurgiczny wykonywany przez lekarzy weterynarii. Pozwala on nie tylko na uniknięcie nieplanowanej ciąży u suk i ograniczenie bezdomności zwierząt, ale także chroni zwierzę przed niektórymi chorobami i zaburzeniami hormonalnymi. Na czym polega sterylizacja suki i czym ten zabieg różni się od kastracji? Jak zmienia się zachowanie psa po kastracji? W jakim wieku najlepiej jest go przeprowadzić?
Przyjęło się mówić, że kastracja jest zabiegiem usunięcia jąder u psów, a sterylizacja dotyczy ubezpłodnienia suczek. Jednak takie rozróżnienie jest w rzeczywistości błędne. Zarówno kastracja, jak i sterylizacja może być wykonywana u zwierząt obu płci. Ma taki sam cel – pozbawienie psa lub suki możliwości rozrodu. Czym w praktyce różni się więc kastracja od sterylizacji psa?
Kastracja to zabieg polegający na usunięciu gonad – w przypadku samców jąder, w przypadku suk jajników (najczęściej wraz z jajowodami, macicą i trzonem macicy). W wyniku kastracji organizm zwierzęcia przestaje produkować niektóre hormony płciowe, co wpływa na gospodarkę hormonalną całego organizmu, a często także na zachowanie psa.
Tego typu operacja nie tylko zapobiega rozmnażaniu, ale również chroni zwierzę przed nowotworami jąder lub ropomaciczem (ropnym zapaleniem macicy). Jest to jeden z najczęstszych zabiegów chirurgicznych wykonywanych przez lekarzy weterynarii.
Sterylizacja jest zabiegiem polegającym na podcięciu lub podwiązaniu jajowodów u suk lub nasieniowodów u samców. Nie hamuje ona produkcji hormonów, nie zaburza cyklu rujowego u suk (sterylizowana suka wciąż będzie miała cieczki) i nie zmniejsza popędu płciowego u samców.
U sterylizowanych psów nie zmniejsza się także ryzyko zachorowania na nowotwory jąder czy ropomacicze. Zabieg sterylizacji nie jest w Polsce popularny, dlatego w dalszej części artykułu omówione zostaną wyłącznie zagadnienia związane z kastracją psów i suk.
Największą korzyścią z przeprowadzenia u psa lub suki zabiegu kastracji jest pozbawienie zwierzęcia możliwości rozrodu. Pozwala to przede wszystkim na ograniczenie niechcianych miotów i bezdomności zwierząt, a także umożliwia utrzymywanie w jednym domu zwierząt obu płci bez konieczności pilnowania ich lub rozdzielania podczas rui.
Dodatkową korzyścią z kastracji psa jest całkowite wyeliminowanie ryzyka niektórych chorób, w szczególności raka jąder u samców oraz ropomacicza u suk. Kastracja suk może także zmniejszać ryzyko nowotworów listwy mlecznej, które często dają przerzuty do węzłów chłonnych i płuc, co prowadzi do poważnych komplikacji zdrowotnych. Brak cyklu rujowego chroni suki również przed zaburzeniami hormonalnymi wywołującymi objawy ciąży urojonej.
U kastrowanych czworonogów zmienia się także zachowanie. Pozbawione popędu płciowego samce są mniej skore do ucieczek w okresie rujowym i nie walczą z innymi psami o dostęp do suki w cieczce. Wciąż jednak mogą wdawać się w bójki o zasoby czy terytorium.
Zmiany hormonalne spowodowane usunięciem jąder lub jajników mogą także wpływać na apetyt czworonoga i jego poziom aktywności. Psy i suki po takim zabiegu często znacznie intensywniej dopominają się o jedzenie i przysmaki niż niekastrowane zwierzęta, a także stają się odrobinę bardziej ospałe. Dlatego opiekunowie psów po zabiegu kastracji powinni zapewnić pupilowi odpowiednią dawkę ruchu i zmniejszyć kaloryczność podawanych mu posiłków.
Wśród opiekunów psów wciąż panuje błędne przekonanie, że kastracja to dobry sposób na eliminację przeróżnych problemów behawioralnych u domowego czworonoga. Jednak pies po kastracji nie przestanie ciągnąć na smyczy, bronić zasobów, szczekać, bać się obcych ludzi czy wykazywać agresji wobec innych psów. Takie problemy wymagać będą odpowiedniego szkolenia i współpracy z behawiorystą.
Wczesna kastracja psów zmniejsza prawdopodobieństwo rozwinięcia się u psów samczych zachowań, przede wszystkim znaczenia moczem terytorium. Natomiast poddanie suki takiemu zabiegowi około 6. miesiąca życia znacząco zmniejsza ryzyko zachorowania na nowotwory listwy mlecznej. Jednak tak wczesne usunięcie gonad u czworonoga ma także wiele niekorzystnych skutków ubocznych.
Kastracja psa, który nie zakończył jeszcze fazy wzrostu, zaburza rozwój kości i stawów, zwiększając ryzyko wystąpienia zwyrodnień stawów i chorób ortopedycznych. Zbyt wcześnie wykastrowany psiak może także nie rozwinąć się do końca mentalnie i już na zawsze pozostać niesfornym nastolatkiem.
Psa warto więc poddać kastracji dopiero po zakończeniu fazy wzrostu. Moment ten uzależniony będzie przede wszystkim od wielkości zwierzaka – małe psiaki dojrzewają nieraz już w wieku 8 miesięcy, a większe czworonogi potrafią rosnąć nawet do drugiego roku życia. Suki najbezpieczniej jest kastrować kilka miesięcy po skończonej pierwszej cieczce. Pozwoli to na całkowite rozwinięcie się organizmu i ustabilizowanie hormonów płciowych po rui.
Cena kastracji psa zależeć będzie od kilku czynników:
Koszt kastracji psa lub suki wynosi średnio od 200 zł do 500 zł. Wiele gmin organizuje jednak akcje darmowej kastracji psów, z których skorzystać mogą mieszkańcy. Informacje o planowanych akcjach darmowej kastracji można uzyskać w gminie.
Kastracja to zabieg polegający na usunięciu gonad – u samców jąder, u suk jajników (często także z macicą). Podstawową zaletą kastracji psów i suk jest pozbawienie czworonoga możliwości rozrodu. Poddanie czworonoga takiemu zabiegowi zmniejsza także ryzyko wystąpienia niektórych, bardzo poważnych chorób. Kastracja pozwala również na zmniejszenie skłonności do ucieczek i zapobiega wystąpieniu objawów ciąży urojonej u suk.
Trzeba jednak pamiętać, że kastracja nie wyeliminuje u psa niepożądanych zachowań, takich jak agresja, lęk czy ciągnięcie na smyczy. By uniknąć zaburzeń rozwojowych u zwierzęcia, zabiegowi kastracji najlepiej jest poddać psa dopiero po zakończeniu fazy wzrostu. Opiekując się kastrowanym psem, musimy zapewnić mu odpowiednią dietę i zwiększoną dawkę ruchu, co pozwoli uniknąć nadwagi u pupila.
