Czas czytania: 8 min
19 paź 2022
W zależności od rasy i wielkości, suki osiągają dojrzałość płciową między 6. a 24. miesiącem życia. Objawem tego jest cieczka, czyli krwisty wypływ z dróg rodnych. Niewskazane jest jednak, by przy pierwszej cieczce suka zaszła w ciążę.
Dlaczego ciąża na tym etapie to zły pomysł? Organizm suczki i jej psychika nie są jeszcze w pełni gotowe na rozmnażanie i odchów szczeniąt. Dlatego w przypadku suk hodowlanych zaleca się, by do pierwszego zapłodnienia i ciąży u psa doszło najwcześniej po ukończeniu przez sukę drugiego roku życia.
Suki pozostają płodne przez całe swoje życie i co cieczkę gotowe są do zapłodnienia. Z tego powodu każdy opiekun niekastrowanej suki powinien umieć rozpoznać pierwsze objawy ciąży u psa i wiedzieć, jak opiekować się suką podczas ciąży. Po czym poznać, że suka jest w ciąży? Ile czasu suka chodzi w ciąży i ile szczeniąt może być w miocie? Sprawdź, kiedy można wykonać aborcję u psa i czym jest ciąża urojona.
Początkowy okres ciąży przebiega zazwyczaj bezobjawowo. Pierwsze objawy ciąży stają się widoczne dla opiekuna dopiero po około miesiącu od zapłodnienia. W tym czasie brzuch suki zaczyna się zaokrąglać, a gruczoły mlekowe stopniowo się powiększają.
Jednak by potwierdzić ciążę u psa, należy skonsultować się z lekarzem weterynarii. Podczas wizyty wykona on niezbędne do stwierdzenia ciąży badania USG i RTG, które pozwolą także oszacować, na jakim etapie jest ciąża, kiedy wystąpi poród i ile szczeniąt znajdzie się w miocie.
Suka może zajść w ciążę między 8. a 12. dniem cieczki. Licząc od tego momentu, ciąża u psa trwa około 2 miesiące – od 56 do 70 dni. Dokładny czas trwania psiej ciąży, czyli liczba dni od zapłodnienia do porodu, zależy od takich cech suki, jak jej wielkość, wiek i rasa, a także od przeróżnych czynników środowiskowych.
W ciągu pierwszego tygodnia ciąży w organizmie suki nie następują żadne poważne zmiany, choć zapłodnienie zarodków rozpoczyna wydzielanie hormonów związanych z ciążą. Drugi tydzień to czas zagnieżdżania się w macicy zarodków, których rozwój rozpoczyna się w trzecim tygodniu. Na tym etapie dochodzi do wytwarzania się narządów wewnętrznych płodu. Od tego czasu w zachowaniu suki można zaobserwować coraz wyraźniejsze zmiany – psiak staje się drażliwy, może odmawiać jedzenia, a czasem także wymiotować.
Pod koniec trzeciego tygodnia ciąży zarodki zaczynają intensywnie rosnąć. Możliwe jest wtedy przeprowadzenie pierwszych badań mających na celu potwierdzenie ciąży u suki. W piątym i szóstym tygodniu suka wyraźnie przybiera na wadze, a jej brzuch staje się zaokrąglony. Płody mają już rozwinięte uszy, oczy i czaszki, a ich ciało zaczynają porastać pierwsze włoski.
Siódmy tydzień to moment, w którym opiekun powinien powoli przygotowywać się do nadchodzącego porodu. Naszykować kojec porodowy, potwierdzić liczbę szczeniąt w miocie i zrezygnować z zachęcania suki do aktywności fizycznej. W ósmym tygodniu suka staje się wyraźnie ociężała i odczuwa niepokój.
Ostatni, dziewiąty tydzień ciąży bywa trudny zarówno dla suki, jak i jej opiekunów. Uciskające na pęcherz płody sprawiają, że suka musi częściej wychodzić na spacery, choć już na tym etapie może niechętnie opuszczać przygotowane na poród gniazdo. W sutkach suki pojawia się mleko, a sam psiak staje się niespokojny i może wykazywać wyraźne objawy stresu.
Liczba szczeniąt w miocie zależy od kilku czynników – wielkości, rasy, a także genów przekazywanych przez matkę i ojca. Zazwyczaj u ras małych i miniaturowych mioty liczą 1-4 szczeniąt, a u większych ras 5-8. Jednak w obrębie tej samej rasy zdarzyć się mogą zarówno wyjątkowo nieliczne, jak i bardzo obfite mioty (nawet po kilkanaście szczeniąt). Liczbę szczeniaków u suki w ciąży oszacować można za pomocą zdjęcia RTG wykonanego w 7. tygodniu ciąży – widoczne będą na nim rozwinięte już układy kostne płodów. Metoda ta nie ma jednak stuprocentowej skuteczności, szczególnie w przypadku bardzo licznych miotów.
Suka w ciąży wymaga szczególnej uwagi. Kluczowym elementem opieki nad ciężarną suką jest zapewnienie jej odpowiedniej diety, która dostarczy wszystkich niezbędnych składników pokarmowych potrzebnych do rozwoju płodu, a następnie do wytworzenia mleka.
Specjalistyczną, wysokokaloryczną dietę przeznaczoną dla suk w ciąży należy stopniowo wprowadzić psu na początku drugiego miesiąca ciąży. Dzienną porcję karmy dla ciężarnej suki należy podzielić na kilka mniejszych porcji – wypełniającą jamę brzuszną płody mogą uciskać na żołądek i jelita, znacznie zmniejszając ich pojemność. Podczas pierwszych tygodni ciąży należy zadbać o zdrową kondycję suki i nie należy ograniczać jej aktywności fizycznej. Dopiero w drugiej połowie ciąży należy unikać intensywnego wysiłku.
Kilka dni przed porodem u suki może nastąpić wyraźna zmiana zachowania. Zaczyna ona przygotowywać gniazdo w zacisznym miejscu i może być podenerwowana. Może także odmawiać jedzenia, a w jej sutkach zazwyczaj pojawia się mleko. Około 24 godzin przed porodem temperatura ciała suki w ciąży spada do około 37 stopni Celsjusza. Powinna ona jednak wrócić do normy podczas porodu.
Poród u suki podzielony jest na trzy fazy – fazę rozwierania szyjki macicy, fazę wypierania płodów i fazę wydalania łożyska. Faza rozwierania szyjki macicy polega na przygotowaniu dróg rodnych suki na rodzenie szczeniąt i trwa od 6 do 36 godzin. W tym czasie suka może być podenerwowana odczuwanym dyskomfortem oraz częściej oddawać mocz i kał.
Czas trwania fazy wypierania płodów zależny jest przede wszystkim od liczby szczeniąt w miocie i budowy anatomicznej suki w ciąży – rodzenie szczeniąt trwa zazwyczaj od 3 do 12 godzin, choć zdarzają się także przypadki porodów trwających całą dobę. Podczas porodu suka leży zazwyczaj na boku i odczuwa silne, bolesne skurcze poprzedzające urodzenie szczenięcia.
Pomiędzy kolejnymi szczeniętami następuje od kilku do kilkudziesięciu minut przerwy, w trakcie których suka zajmuje się nowo narodzonymi maluchami, czyści je z wód płodowych i przegryza pępowiny. Wydalanie łożyska odbywa się po każdym wyparciu szczenięcia.
Czasem dochodzi do porodu przedwczesnego, czyli poronienia. Weterynarze używają sformułowania "ronienie" i oznacza ono urodzenie przez suczkę albo martwych płodów, albo żywych, które jednak nie są w stanie same przeżyć (bez pomocy medycznej). Przyczyn takiej sytuacji jest wiele - mogą to być choroby wrodzone, infekcje wirusowe albo niezwykle stresujące wydarzenia.
Jak rozpoznać objawy zbliżającego się poronienia? Suczka może nagle stać się osowiała i znacznie osłabiona. Zdarzyć się mogą także wymioty i bóle brzucha, a nawet pojawić się gorączka. W takiej sytuacji należy oczywiście skonsultować psa z weterynarzem.
Niechcianą lub zagrażającą zdrowiu suki ciążę można przerwać na różnych etapach. W pierwszych tygodniach ciąży skuteczne i bezpieczne są metody farmakologiczne polegające na podawaniu środków zakupionych u lekarza weterynarii. Przerwanie zaawansowanej ciąży u suki może natomiast wymagać przeprowadzenia operacji chirurgicznej.
Aborcja może być połączona także z kastracją (kastracja aborcyjna), czyli usunięciem macicy i jajników, co zapobiega kolejnym niechcianym ciążom, a także ropomaciczu, ciąży urojonej i innym chorobom występującym u niekastrowanych suk.
Ciąża urojona (inaczej ciąża rzekoma) to częsta przypadłość, która może wystąpić u każdej niekastrowanej suki niezależnie od jej wieku, wielkości i rasy. Wynika ona z burzy hormonalnej związanej z przebytą niedawno cieczką.
Podczas ciąży urojonej organizm suki zachowuje się tak, jakby była ona w ciąży, mimo że nie doszło do zapłodnienia. Suka zaczyna budować gniazdo, do którego znosi pluszaki lub inne miękkie przedmioty zastępujące szczenięta, a w jej sutkach pojawia się mleko. Suka podczas ciąży urojonej może także odmawiać wychodzenia na spacery, staje się drażliwa i może agresywnie bronić swoich „szczeniąt”.
Objawy ciąży urojonej stają się widoczne zazwyczaj po 3-12 tygodniach od zakończenia cieczki i mogą utrzymywać się przez kilka tygodni. Ciąża rzekoma zazwyczaj ustępuje samoistnie, jednak jeśli zaobserwujemy jej objawy u suki, warto zabrać ją do lekarza weterynarii.
Po osiągnięciu dojrzałości płciowej suki pozostają płodne przez całe życie i mogą zachodzić w ciążę przy każdej cieczce. Ciąża u psa trwa około 2 miesiące, a jej pierwsze objawy pojawiają się dopiero około czwartego tygodnia. Są to przede wszystkim stopniowe powiększanie się brzucha i gruczołów mlekowych. Przy podejrzeniu zapłodnienia, ciążę u suki można potwierdzić po kilku tygodniach za pomocą badania USG lub RTG, które pokażą także, ile szczeniąt znajduje się w miocie.
Pierwszym zwiastunem nadchodzącego porodu są utrata apetytu u suki, jej wyraźne podenerwowanie i spadek temperatury ciała. Długość trwania porodu zależeć będzie przede wszystkim od liczebności miotu – rodzenie szczeniąt może trwać od kilku do nawet 24 godzin.
Niechcianą ciążę u suki można przerwać zarówno za pomocą środków farmakologicznych, jak i przeprowadzając operację chirurgiczną, często wykonując także kastrację. Zabieg ten chronić będzie sukę nie tylko przed kolejną ciążą, ale także przed licznymi chorobami związanymi z układem rozrodczym.
