Behawiorysta psi – czym się zajmuje i jak go wybrać?

• Behawiorysta psi to osoba, którą można by nazwać psim psychologiem.
• Rozwiązuje problemy, które pojawiły się w życiu rodziny z psem. Do każdego przypadku podchodzi indywidualnie i wykorzystując swoją wiedzę oraz doświadczenie, stawia diagnozę oraz proponuje rozwiązania.
• Specjalista widzi znacznie więcej i zwraca uwagę na inne kwestie niż opiekun – dlatego praktycznie każdy pies i każdy człowiek może wynieść coś wartościowego z takiego spotkania.
• Do behawiorysty warto zwrócić się zawsze wtedy, gdy czujemy, że opieka nad psiakiem nas przerasta. Nie trzeba jednak doprowadzać sytuacji do ostateczności. Specjaliści chętnie pomagają też osobom, które po prostu mają wątpliwości.
• Praca z behawiorystą najczęściej polega nie tylko na eliminacji zachowań niepożądanych, a na dojściu do ich przyczyny – dlatego jest to złożony i często długotrwały proces.

Rzadko się zdarza, że bierzemy do domu psa, który okazuje się idealny i zupełnie bezproblemowy.

Szczeniaki można co prawda wiele nauczyć, ale wymaga to doświadczenia, cierpliwości i sporej ilości czasu.

Dorosłe psy, które zostały adoptowane, przeważnie mają za sobą trudne przeżycia i opieka nad nimi wymaga szczególnej uwagi.

W sytuacjach, w których nie wiemy, jak postąpić, albo zachowanie naszego psa wywołuje u nas niepokój, warto zgłosić się po pomoc do psiego behawiorysty.

Kto to jest behawiorysta psi?

Behawiorysta psi to osoba, którą można by nazwać psim psychologiem. Zadaniem psiego behawiorysty jest ustalenie, jakie dany psiak ma problemy, co je powoduje, a także jak im zaradzić.

Co ważne, wbrew powszechnej opinii behawiorysta nie pracuje tak naprawdę z psem, tylko z jego opiekunem. Oczywiście przebywa z psem, opisuje jego zachowanie, wie, co jest przyczyną różnych objawów, ale swoje zalecenia przekazuje człowiekowi.

I to opiekun ma za zadanie wdrożyć te zalecenia podczas codziennej pracy z pupilem.

Czy behawiorysta psów musi mieć ukończone studia?

W Polsce zawód behawiorysty nie jest formalnie uregulowany, co oznacza, że nie istnieje obowiązek ukończenia konkretnych studiów kierunkowych, aby pracować z psami w tym charakterze.

Jednak warto zwrócić uwagę, że wielu profesjonalnych behawiorystów ma za sobą studia z zakresu zoopsychologii, biologii, weterynarii, psychologii zwierząt czy kierunków pokrewnych.

Ukończone studia to z pewnością wartość dodana – świadczą o solidnych podstawach teoretycznych i często idą w parze z praktyką oraz etycznym podejściem do pracy z psem i jego opiekunem. Równie ważne są jednak dodatkowe kursy, szkolenia i certyfikaty potwierdzające ciągły rozwój i aktualną wiedzę behawiorysty.

Wybierając specjalistę, warto sprawdzić jego kwalifikacje. Natomiast wiedza teoretyczna to nie wszystko. Liczy się przede wszystkim podejście do pracy ze zwierzętami, doświadczenie oraz opinie innych opiekunów psów.

Dobry behawiorysta potrafi zbudować relację opartą na zaufaniu – zarówno z psem, jak i z jego opiekunem – a to często ważniejsze niż prestiżowy dyplom.

Czym różni się behawiorysta od psiego trenera?

Gdyby porównać trenera i behawiorystę do świata ludzi, można by powiedzieć, że behawiorysta jest psychologiem, a trener – nauczycielem.

Psi psycholog pomoże, gdy pojawią się problemy behawioralne, wskaże, z czego mogą wynikać, zaproponuje plan pracy. Gdy będzie to konieczne, może też zarekomendować farmakoterapię i pokierować nas do lekarza weterynarii.

Psi nauczyciel natomiast pokaże, jak nauczyć psa różnych komend i przydatnych zachowań. Z pewnością pomoże przy szczeniaku, dając wskazówki, jak nauczyć go załatwiania się na dworze czy wracania na wołanie. Wesprze też w socjalizacji – chociażby przy dorosłym psie, dla którego miasto jest czymś nowym.

Jeśli więc mamy z psem problem, lepiej zgłosić się do behawiorysty. Gdy chcemy pupila czegoś nauczyć, a psiak generalnie nie sprawia nam problemów, dobrym wyborem będzie psi trener czy nawet szkolenie grupowe w psiej szkole, np. psie przedszkole.

Warto też dodać, że wielu behawiorystów jest jednocześnie psimi trenerami – zdobyli takie umiejętności wcześniej. Wynika to z tego, że wiele kursów przygotowujących ludzi do roli behawiorysty wymaga najpierw ukończenia kursu trenerskiego.

Czym zajmuje się behawiorysta psi?

Behawiorysta psi rozwiązuje problemy, które pojawiły się w życiu rodziny z psem. Do każdego przypadku podchodzi indywidualnie i wykorzystując swoją wiedzę oraz doświadczenie, stawia diagnozę oraz proponuje rozwiązania.

Nie zawsze przyczyna niepożądanych zachowań leży w samym psie. Właściwie trzeba powiedzieć, że rzadko tak jest. Przeważnie okazuje się, że zmiana zachowania ludzi mieszkających z psiakiem ma ogromny wpływ na modyfikację psich zachowań.

W niektórych przypadkach behawioryści spotykają się z klientami w trakcie konsultacji online, łącząc się zdalnie na kamerce. Opiekunowie opisują wtedy zachowanie psa, a także prezentują przygotowane wcześniej filmiki. Taka forma kontaktu nie zawsze jednak pozwala prawidłowo postawić diagnozę.

Dlatego znacznie częściej spotkania z behawiorystą odbywają się na żywo – albo specjalista przyjeżdża do miejsca zamieszkania psa, albo opiekun wraz z psem jedzie do behawiorysty.

W wielu przypadkach wizyta domowa jest najlepszym rozwiązaniem. Spotkanie w naturalnym środowisku psa pozwala specjaliście lepiej zrozumieć kontekst zachowań zwierzęcia, obserwować jego reakcje w codziennych sytuacjach oraz zidentyfikować potencjalne źródła stresu czy napięcia.

Oczywiście wszystko zależy od specyfiki problemu oraz potrzeb opiekuna i psa. Warto przy pierwszym kontakcie zapytać o dostępne formy współpracy i wybrać tę, która najbardziej Ci odpowiada.

Jak wygląda konsultacja behawioralna?

Konsultacja behawioralna to spotkanie, podczas którego behawiorysta analizuje zachowanie psa, poznaje jego codzienne środowisko oraz rozmawia z opiekunem o wszelkich niepokojących objawach.

Pierwsza wizyta trwa zazwyczaj od 60 do 90 minut i ma charakter diagnostyczny – to moment na zebranie dokładnych informacji i zbudowanie pełnego obrazu sytuacji.

Specjalista zadaje pytania dotyczące rutyny dnia, spacerów, karmienia, relacji z domownikami i innymi zwierzętami. Obserwuje psa w naturalnym środowisku – w jego reakcjach i interakcjach. Czasem może poprosić o pokazanie konkretnych sytuacji lub zachowań, które sprawiają trudność.

Na podstawie zebranych informacji behawiorysta opracowuje indywidualny plan terapii. Może to być zestaw ćwiczeń, zmiana pewnych nawyków w domu, wprowadzenie elementów wzbogacających środowisko psa, a czasem także współpraca z trenerem lub weterynarzem.

W zależności od problemu, po pierwszym spotkaniu mogą być zalecane kolejne konsultacje – w celu monitorowania postępów i wprowadzania ewentualnych zmian w planie. Dobrze przeprowadzona konsultacja to nie tylko diagnoza, ale też realne wsparcie i wskazówki, które pomagają budować lepszą relację z psem.

Ile spotkań z behawiorystą potrzeba, by rozwiązać problem?

Często wystarcza zaledwie jedno spotkanie z behawiorystą, by zachowanie psa się odmieniło. Jak to możliwe? Wszystko zależy oczywiście od konkretnego przypadku, ale prawidłowe wskazanie i wyeliminowanie przez opiekunów przyczyn może sprawić, że psiak zmieni się nie do poznania.

Gdy jednak zwierzak ma kilka problemów, trudno rozwiązać je wszystkie podczas jednej wizyty. Wówczas początkowo specjalista rozwiązuje te najbardziej palące kłopoty, a na kolejnym etapie, przy drugiej wizycie, daje wskazówki dotyczące pracy z pozostałymi zachowaniami.

Wielu behawiorystów daje oczywiście możliwość kontaktu ze sobą już po spotkaniu, można więc na bieżąco dopytywać o różne kwestie i rozwiewać wątpliwości, czy postępuje się prawidłowo.

Pamiętajmy, że zmiana zachowań problemowych, dotyczących np. zabrzeń lękowych czy trudności w kontaktach z innymi psami, to często proces złożony, który wymaga czasu. W zależności od problemu, terapia behawioralna może trwać od kilku tygodni do kilku miesięcy – albo nawet dłużej.

Ile kosztuje wizyta u behawiorysty z psem?

Koszt wizyty u behawiorysty może się różnić w zależności od miejsca zamieszkania, doświadczenia specjalisty, zakresu konsultacji oraz formy spotkania – czy odbywa się ono stacjonarnie, online, czy w domu opiekuna.

Ceny za pierwszą konsultację zazwyczaj mieszczą się w przedziale od 150 do 300 zł. W większych miastach, gdzie rynek usług jest bardziej rozwinięty, stawki mogą być wyższe.

Kolejne wizyty (jeśli są potrzebne) są zwykle nieco tańsze, a ich cena zależy od długości spotkania i zakresu pracy z psem.

Warto pamiętać, że niekiedy behawiorysta współpracuje z trenerem, weterynarzem lub dietetykiem, jeśli problem wymaga holistycznego podejścia. To może również wpłynąć na ostateczny koszt całego procesu.

Choć cena może wydawać się wysoka, warto potraktować to jako inwestycję w zdrowie psychiczne psa i komfort wspólnego życia.

Kiedy zwrócić się do behawiorysty dla psa?

Do behawiorysty warto zwrócić się zawsze wtedy, gdy czujemy, że opieka nad psiakiem nas przerasta. Nie trzeba jednak doprowadzać sytuacji do ostateczności. Specjaliści chętnie pomagają też osobom, które po prostu mają wątpliwości, są zagubione w opiece nad psem albo czują się niepewnie w nowej roli, gdyż jest to ich pierwszy pies w życiu.

Najczęstsze problemy z zachowaniem, które wymagają pomocy behawiorysty:

• agresja wobec ludzi,
• problemy w kontaktach z psami,
• lęk separacyjny,
• niszczenie w domu,
• uporczywe załatwianie potrzeb fizjologicznych w domu,
• lęk przed głośnymi dźwiękami (burza, fajerwerki),
• trudne relacje pomiędzy kilkoma psami w domu.

Jednak behawiorysta może przydać się nie tylko wtedy, gdy pies ma problemy.

Coraz częściej do behawiorystów zgłaszają się też osoby, które właśnie adoptowały dorosłego psa lub kupiły szczeniaka. Nie wiedzą jeszcze, jakie problemy mogą się pojawić, ale wolą zapobiegać niż leczyć i działają prewencyjnie.

Zdarzają się też wizyty u osób, które jeszcze nie mają psa, ale potrzebują pomocy w wyborze – albo rasy, albo konkretnego adopciaka. Dość często o wsparcie proszą też rodzice, którzy chcą bezpiecznie ułożyć relacje między psem a dzieckiem.

Trudno wymienić wszystkie sytuacje, w których przyda się behawiorysta, ale z pewnością w przypadku wielu psów taka wizyta może być konieczna.

W jakim wieku udać się z psem do behawiorysty?

Do behawiorysty można zgłosić się z psem w każdym wieku – nie ma tu dolnej ani górnej granicy. Wbrew pozorom, konsultacja behawioralna może być pomocna już na bardzo wczesnym etapie życia psa, nawet u szczeniąt.

Wizyta z młodym psem pozwala od początku budować zdrowe nawyki, zapobiegać problemowym zachowaniom, lepiej zrozumieć potrzeby czworonoga i pracować nad wartościową relacją z opiekunem. To szczególnie ważne w okresie socjalizacji, kiedy pies intensywnie poznaje świat.

Z drugiej strony – nigdy nie jest za późno, by skorzystać z pomocy specjalisty. Jeśli niepokoi Cię cokolwiek w zachowaniu Twojego psa, warto nie zwlekać. Im szybciej zareagujesz, tym łatwiej będzie poradzić sobie z trudnościami.

Behawiorysta dostosowuje metody pracy do wieku, temperamentu i indywidualnych cech psa, dlatego zarówno opiekun szczeniaka, jak i seniora może liczyć na indywidualne podejście. Najważniejsze jest, by działać, gdy pojawia się potrzeba – niezależnie od tego, ile lat ma Twój pies.

Jak wybrać behawiorystę dla psa?

Wybranie odpowiedniego behawiorysty bywa niełatwe, zwłaszcza że w internecie aż roi się od przeróżnych specjalistów. Skąd więc wiadomo, czy ktoś jest dobry i pomoże naszemu psu? Warto sprawdzić kilka rzeczy.

• Poproś o polecenie kogoś, kto jest zawodowo związany z psami. Może to być fundacja, z której masz adoptowanego psa albo hodowca. Takie osoby zwykle orientują się w środowisku i mogą polecić kogoś sprawdzonego.
• Zapytaj znajomych, rodzinę lub sąsiadów, którzy korzystali z pomocy behawiorysty i ten im pomógł.
• Zasięgnij opinii internautów na psich grupach, poczytaj też wpisy w internecie.
• Dowiedz się, jakie kursy skończyła osoba, którą wybierasz, i czy regularnie się doszkala, by poszerzyć swoją wiedzę. To ważne, czy wybrany przez ciebie specjalista jest na bieżąco.
• Przejrzyj media społecznościowe wybranego specjalisty – możesz tam znaleźć sporo informacji o metodach, jakimi pracuje psi behawiorysta, a często także opisy konkretnych przypadków.

Na koniec pamiętaj, że oczekiwana zmiana w zachowaniu pupila nastąpi tylko wtedy, gdy naprawdę zaangażujesz się w pracę z nim i wdrożysz wszystkie wskazówki. Psi psycholog powie, na co zwrócić uwagę, wskaże, jak postępować, ale nie wykona za ciebie wszystkich zadań. To w twoich rękach jest sukces twojego psa.

Podsumowanie

Pomoc behawiorysty to szansa na lepsze zrozumienie swojego psa, rozwiązanie problemów i budowanie spokojnej, bezpiecznej relacji.

Niezależnie od tego, czy jesteś opiekunem szczeniaka, dorosłego psa po przejściach, czy po prostu chcesz mieć pewność, że idziesz we właściwym kierunku – konsultacja ze specjalistą może przynieść ogromną wartość.

Warto działać z wyprzedzeniem, nie czekać na „większy problem” i pamiętać, że dobro psa zaczyna się od wiedzy i zaangażowania jego opiekuna.

Bibliografia

• McConnell, P. (2008). Drugi koniec smyczy. Wydawnictwo Galaktyka.
• McConnell, P. (2009). Z miłości do psa. Jak zrozumieć emocje twoje i twojego psa. Wydawnictwo Galaktyka.
• Zaniewska-Wojtków Z., Wojtków P. (2019). Słuchając psa. Wydawnictwo Buchmann.
• Zaniewska-Wojtków, Z., & Wojtków, P. (2021). Szczeka, merda, mówi. Jak być najlepszym człowiekiem swojego psa. **Znak Litera Nova.