Czas czytania: 7 min
11 sty 2023
Zbilansowana dieta psa powinna dostarczać czworonogowi wszystkich niezbędnych substancji odżywczych w odpowiednio dobranych ilościach i proporcjach. Zwierzakowi niezbędne są nie tylko białko i aminokwasy, ale także tłuszcz i pochodzące z niego kwasy tłuszczowe – w szczególności kwasy tłuszczowe z rodziny omega-3 i omega-6. Jednak nie każdy rodzaj mięsa zawiera wystarczającą ilość wszystkich kwasów tłuszczowych potrzebnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu psa.
Sprawia to, że właściwe zbilansowanie karmy dla psa wymaga użycia dodatkowych źródeł tych substancji. Jednym z suplementów kwasów tłuszczowych stosowanych w karmach dla psów jest olej rzepakowy. Dodatek tego oleju do diety domowego czworonoga budzi jednak wiele kontrowersji. Czy olej rzepakowy dla psa jest szkodliwy? Sprawdź, czy psy mogą go jeść!
Olej rzepakowy to olej wytwarzany z nasion rzepaku. Pozyskiwany jest w procesie tłoczenia zmiażdżonych nasion rzepaku lub poprzez ekstrakcję tłuszczu za pomocą rozpuszczalników. Uzyskany w ten sposób tłuszcz może być dodatkowo oczyszczony poprzez rafinację – proces ten oczyszcza olej z pozostałości nasion, co zwiększa trwałość końcowego produktu, jego odporność na działanie wysokich temperatur i poprawia smak.
Olej rzepakowy nierafinowany, czyli tłoczony na zimno zachowuje więcej prozdrowotnych właściwości odżywczych niż olej poddany rafinacji. Trzeba jednak pamiętać, że olej rzepakowy tłoczony na zimno znacznie szybciej się psuje – powinien więc być przechowywany w chłodnym, ciemnym miejscu i zużyty maksymalnie w ciągu miesiąca od otwarcia.
Olej rzepakowy, jak każdy olej, jest wysokokaloryczny. 100 g oleju rzepakowego zawiera około 884 kcal. Olej z nasion rzepaku składa się przede wszystkim z nienasyconych kwasów tłuszczowych, z których ponad 18% stanowi kwas linolowy z rodziny omega-6. Dzięki temu jest jednym z najbardziej skoncentrowanych źródeł tego kwasu wśród olejów powszechnie stosowanych w żywieniu.
Zawiera natomiast niecałe 6% kwasów tłuszczowych nasyconych – najmniej ze wszystkich popularnych olejów. Charakteryzuje się też wyjątkowo wysoką zawartością witaminy E (wyższą ma tylko olej słonecznikowy). Szczegółowe wartości odżywcze oleju rzepakowego zostały przedstawione w tabeli.
| Olej rzepakowy tłoczony na zimno – wartości odżywcze (100g) | |
| Kaloryczność | 884 kcal |
| Białko | 0 g |
| Węglowodany | 0 g |
| Tłuszcze | 100 g |
| Kwasy tłuszczowe nasycone | 5,59 g |
| Kwasy tłuszczowe omega-3 (kwas α-Linolenowy) | 9, 91 g |
| Kwasy tłuszczowe omega-6 (kwas linolowy) | 18,69 g |
| Witamina E | 29,05 mg |
Pierwotne odmiany rzepaku zawierają wysokie dawki gorzkich glukozynolanów i toksyczny kwas erukowy, który może powodować stłuszczenie narządów wewnętrznych i uszkadzać serce. Do produkcji spożywczego oleju wyhodowano więc specjalne odmiany rzepaku o niższej zawartości szkodliwych substancji. Dostępny w sprzedaży olej rzepakowy zawiera nieznaczne ilości glukozynolanów i kwasu erukowego, dzięki czemu nie ma negatywnego wpływu na zdrowie i nie jest szkodliwy.
Wśród niektórych opiekunów psów panuje przekonanie, że domowe czworonogi nie trawią olejów roślinnych i nie przyswajają zawartych w nich substancji odżywczych. Nie jest to jednak prawdą.
Kwasy tłuszczowe zawarte w olejach roślinnych traktowane są przez enzymy trawienne w taki sam sposób, jak kwasy tłuszczowe pochodzące ze źródeł zwierzęcych. Organizm psa jest w stanie skutecznie trawić oleje roślinne, czerpać z nich kalorie i wykorzystywać zawarte w nich kwasy tłuszczowe i witaminy.
Dlatego poza wysoką kalorycznością, nie ma żadnych przeciwwskazań do podawania psu olejów roślinnych, takich jak właśnie olej rzepakowy. Wręcz przeciwnie – w niektórych wypadkach tłuszcze roślinne mogą być zdrowym uzupełnieniem codziennej diety psa.
W zbilansowanej diecie psa powinny znaleźć się odpowiednie dawki niezbędnych zwierzakowi nienasyconych kwasów tłuszczowych z rodziny omega-3 i omega-6. Jednym z kwasów omega-6 jest kwas linolowy.
Minimalne zapotrzebowanie na kwas linolowy u dorosłego, 20-kilogramowego psa wynosi około 3,5 g dziennie. Zawartość tego kwasu w mięsie jest jednak dość niska – najwięcej kwasu linolowego zawiera tłuszcz z kurczaka (około 18-23 g / 100 g).
Czworonóg o wadze 20 kg musiałby więc zjadać dziennie przynajmniej 25 gramów samego tłuszczu z kurczaka, by pokryć swoje zapotrzebowanie na tę substancję. W przypadku tłuszczu wołowego dawki te sięgać będą nawet kilkuset gramów. Tak duże ilości tłuszczu mogą nie być wskazane dla psa, na przykład ze względu na nadwagę lub choroby układu pokarmowego. Dlatego przy bilansowaniu diety dla psa stosuje się często bardziej skoncentrowane źródła kwasu linolowego. Jednym z nich jest właśnie olej rzepakowy.
Już dwie łyżeczki oleju rzepakowego dostarczają 20-kilogramowemu psu niezbędnej dawki kwasu linolowego. Zastosowanie tak skoncentrowanego suplementu niezbędnych kwasów tłuszczowych pozwala zmniejszyć kaloryczność diety zwierzaka i ograniczyć ryzyko nadwagi u czworonoga. Pozbawiony białka pochodzenia zwierzęcego olej rzepakowy dla psa może być także dobrym źródłem kwasu linolowego w przypadku czworonogów cierpiących na alergie pokarmowe.
Zdrowe psy otrzymujące na co dzień zbilansowaną karmę nie potrzebują dodatkowej dawki oleju rzepakowego i zawartych w nim kwasów tłuszczowych. Pełnoporcjowa dieta zawiera już bowiem wszystkie niezbędne zwierzakowi substancje odżywcze. Olej rzepakowy może być natomiast dobrym dodatkiem do domowych posiłków lub skutecznym suplementem dla psów cierpiących na problemy skórne.
Dawkowanie oleju rzepakowego dla psa w przypadku diety domowej to 1 łyżeczka na każde 10 kg masy ciała. Taka ilość oleju dostarczy psu wystarczającej dawki niezbędnego kwasu linolowego. Psy z chorobami skóry mogą otrzymywać dodatkowy olej rzepakowy niezależnie od rodzaju podawanej im diety. Już pół łyżeczki tego oleju na każde 10 kg masy ciała psa powinno poprawić stan skóry i sierści czworonoga.
Chcąc podawać psu olej rzepakowy należy pamiętać, że jest on bardzo kaloryczny. W przypadku psów cierpiących na nadwagę i otyłość nie należy przekraczać zalecanego dawkowania. Przed podaniem oleju rzepakowego psu z chorobami przewlekłymi należy zawsze skonsultować się z lekarzem weterynarii lub dietetykiem zwierzęcym.
Dodatek oleju rzepakowego może być pomocny przy okazjonalnych zaparciach u psa. Zwiększenie zawartości tłuszczu w diecie zwierzaka może ułatwić czworonogowi wydalanie kału i złagodzić zatwardzenie. Olej ten nie jest jednak lekiem na zaparcia, a jedynie doraźnym rozwiązaniem – zniwelowanie problemu nawracających zatwardzeń u psa wymagać będzie rozpoznania ich przyczyny i wprowadzenia odpowiednich modyfikacji diety.
