Czas czytania: 7 min
25 paź 2022
Uzębienie psa ma za zadanie umożliwić czworonogowi złapanie, przytrzymanie, zagryzienie, a następnie rozerwanie i skonsumowanie swojej ofiary. Dlatego pies posiada częściowo uzębienie typowe dla zwierząt mięsożernych - korony zębów u psa przypominają piłę pokrytą guzkami ustawionymi w jednym szeregu. Dzięki tej budowie zębów pies może bez trudu łamać kości i skubać mięso z ich powierzchni.
W szczęce psa znajdują się jednak także charakterystyczne dla zwierząt wszystkożernych zęby trzonowe, które umożliwiają czworonogowi rozcieranie pokarmu. Zęby psa świadczą więc o przystosowaniu domowych czworonogów do zróżnicowanej diety i pobierania zarówno zwierzęcego, jak i roślinnego pokarmu. Ile zębów ma pies i jak dbać o uzębienie psa? Kiedy pies wymienia zęby mleczne na stałe i jak długo to trwa?
Kompletne uzębienie dorosłego psa składa się z 42 zębów. Szczęka psa zawiera 20 zębów: 6 siekaczy, 2 kły, 8 zębów przedtrzonowych i 4 trzonowce. Żuchwa psa mieści 22 zęby, czyli dodatkowo 4 zęby trzonowe. Niektóre zęby psa mają swoje nazwy – siekacze zwane są kolejno cęgami, średniakami i okrajkami, a para zębów złożona z czwartego przedtrzonowca i pierwszego zęba trzonowego nosi nazwę łamaczy, gdyż służy psu do łamania kości.
Co ciekawe, budowa szczęki psa umożliwia zwierzęciu jedynie ruchy żuchwą w górę i w dół. Psy nie potrafią ruszać żuchwą na boki i przeżuwać pokarmu, rozcierając go między płaskimi powierzchniami zębów trzonowych.
U psów, podobnie jak u wielu innych ssaków, występuje uzębienie wielopokoleniowe (difiodontyzm). Czym różnią się zęby u szczeniaka i psa dorosłego? Czy psy mają mleczaki i czy psom wypadają zęby?
Pierwszym uzębieniem psa są zęby mleczne. Wyrzynają się one w ciągu kilku lub kilkunastu tygodni po urodzeniu szczeniaka. Siekacze i kły u szczeniąt wyrzynają się do 5. tygodnia życia, a zęby przedtrzonowe do 12. tygodnia po urodzeniu. Kompletne uzębienie szczeniaka składa się z 28 zębów. Zarówno w górnej, jak i w dolnej szczęce psiego malucha wyrasta po 6 siekaczy, po 2 kły oraz po 6 przedtrzonowców.
Wymiana zębów u psa rozpoczyna się zazwyczajw 3. lub 4. miesiącu życia psa. Wymianie podlegają kolejno siekacze, kły i zęby przedtrzonowe, a zęby trzonowe mogą wyrzynać się nawet do 7. miesiąca życia psa. Okres, w którym szczeniakowi wypadają zęby mleczne i wyrastają zęby stałe, może więc trwać nawet do 4 miesięcy.
Wypadanie zębów u szczeniaka przechodzi często bezobjawowo. Obluzowane zęby mleczne u psa wypadają zazwyczaj podczas zabawy lub posiłku i zostają przez psa połknięte. Niezwykle rzadko znaleźć można psie mleczaki leżące na posłaniu psa lub podłodze. Wyrzynanie się zębów stałych jest natomiast trudne do przeoczenia. Obolałe, swędzące dziąsła szczeniaka prowokują malucha do gryzienia wszystkiego, co wpadnie mu w pysk.
Wymiana zębów na stałe objawiać się może także obrzękiem dziąseł oraz niewielkim krwawieniem. Również zachowanie psiaka podczas wyrzynania się stałych zębów może się zmienić. Psiak zmęczony dyskomfortem czasem staje się rozdrażniony, ma mniejszą chęć do zabawy i bywa zaniepokojony.
W okresie wymiany zębów szczeniaka warto wspomóc odpowiednią dietą. Karma dla psa wymieniającego zęby powinna mieć konsystencję wymagającą intensywnego i dokładnego gryzienia – sprawi to, że jedzony przez psa pokarm będzie masował jego dziąsła i ułatwiał obluzowywanie się mleczaków. Dieta psa podczas wymiany zębów może więc bazować na suchej, przeznaczonej dla szczeniąt karmie o dużych krokietach lub dużych, włóknistych kawałkach mięsa.
Trzeba jednak pamiętać, że wymieniający zęby szczeniak potrzebuje zbilansowanej diety dostosowanej do potrzeb rosnącego organizmu. Dlatego jeśli zdecydujemy się na podawanie psu diety domowej, musimy zadbać o jej odpowiednią suplementację.
Wymiana zębów u szczeniaka nie zawsze przebiega prawidłowo. Szczególnie u ras miniaturowych, takich jak york, jamnik, chihuahua czy shih tzu problemem bywają przetrwałe zęby mleczne, które nie wypadają mimo wyrzynania się zębów stałych. W wyniku takiej sytuacji w pysku psa mogą znajdować się pojedyncze dodatkowe zęby (najczęściej kły) lub kilka, a nawet kilkanaście przetrwałych mleczaków.
Podwójne zęby u psa to poważny problem stomatologiczny, który może prowadzić do deformacji zgryzu i problemu z jedzeniem wywołanego bólem. Dlatego podczas wymiany zębów u szczeniaka należy kontrolować stan jego uzębienia i wszystkie wątpliwości lub niepokojące objawy od razu skonsultować z lekarzem weterynarii.
Za prawidłowy zgryz u psa uznaje się zgryz nożycowy, w którym siekacze szczęki wysunięte są przed siekacze żuchwy tak, że ich powierzchnie stykają się ze sobą. U niektórych ras psów akceptowany jest także zgryz cęgowy, czyli ustawienie siekaczy żuchwy i szczęki w jednej linii. U domowych czworonogów mogą wystąpić wady zgryzu. I to zarówno te wynikające z nieprawidłowego ustawienia zębów, jak i z deformacji kości szczęk.
Wada zgryzu u psa może wpłynąć negatywnie na zdrowie zwierzaka i często wymaga leczenia, gdyż może utrudniać pobieranie pokarmu, a także przysporzyć czworonogowi bólu. Tyłozgryz u psa to wada dyskwalifikująca psy rasowe z dalszej hodowli. W niektórych rasach psów, szczególnie wśród ras brachycefalicznych (o skróconej kufie), akceptowany jest nieznaczny przodozgryz.
Wiele domowych czworonogów aż do późnych lat życia zachowuje pełne uzębienie. W ciągu życia psa jego zęby ulegają jednak ciągłemu ścieraniu. Widać to szczególnie na górnej powierzchni dolnych siekaczy, na których z czasem uwidaczniają się odsłonięte głębsze struktury zęba. Jednak gdy starszemu psu zaczynają wypadać zęby, konieczna jest natychmiastowa wizyta u psiego stomatologa. Wypadające zęby u psa to najczęściej skutek zaniedbań opiekuna, który higienie uzębienia psa nie poświęcał wystarczająco uwagi.
Odkładający się kamień nazębny narusza i uszkadza dziąsła, powodując ich stany zapalne i sprawiając, że zęby psa obluzowują się i wypadają. Wypadanie zębów u dorosłych psów może być także spowodowane urazami, chorobami szkliwa i niewłaściwą dietą.
Według statystyk ponad ¾ psów powyżej trzeciego roku życia cierpi na problemy z uzębieniem. Najczęstszym problemem u domowych czworonogów jest płytka nazębna i kamień, które odkładają się nie tylko na widocznych powierzchniach zębów psa, ale także między zębami a dziąsłami. Gromadząca się na uzębieniu psa płytka nazębna jest miękka, jednak z czasem ulega mineralizacji i zmienia się w twardy kamień, którego usunięcie możliwe jest tylko pod narkozą u lekarza weterynarii.
Odpowiednia dieta dla psa uzupełniona o twarde gryzaki naturalne i przysmaki dentystyczne to doskonała pomoc w utrzymaniu prawidłowego stanu uzębienia psa. Jednak nie zawsze skutecznie zapobiegnie odkładaniu się płytki nazębnej u psa. Higiena jamy ustnej psa powinna także obejmować regularne szczotkowanie zębów psa za pomocą specjalnej szczoteczki i pasty do zębów przeznaczonej dla zwierząt.
Uzębienie dorosłego psa składa się z 42 zębów, wśród których znajdują się siekacze, kły, zęby przedtrzonowe i trzonowce. Inaczej wygląda uzębienie szczeniąt – psie oseski rodzą się bezzębne, a wyrzynające się do 5. tygodnia życia mleczaki liczą 28 zębów. Wymiana zębów u szczeniąt to dość długi okres trwający zazwyczaj od 3. do 7. miesiąca życia. Stan uzębienia psa należy regularnie kontrolować zarówno u szczeniąt podczas wymiany zębów, jak i u psów dorosłych oraz starszych.
Do najczęstszych dolegliwości związanych z zębami psa należą wady zgryzu oraz nagromadzenie się kamienia nazębnego, który może powodować stany zapalne dziąseł i wypadanie zębów. By psiak cieszył się zdrowymi zębami jak najdłużej, konieczna jest regularna higiena pyska obejmująca szczotkowanie zębów i podawanie czworonogowi twardych gryzaków, które pomagają usuwać odkładającą się na zębach płytkę nazębną.
