Czas czytania: 6 min
09 gru 2023
Osy i pszczoły podczas użądlenia wprowadzają w skórę ofiary niewielkie dawki toksycznego jadu. W większości przypadków użądlenie takie nie stanowi zagrożenia dla psa i spowoduje co najwyżej ból i miejscową opuchliznę.
Niektóre psy po użądleniu osy lub pszczoły mogą dostać wstrząsu anafilaktycznego. Stan ten jest poważnym zagrożeniem dla życia zwierzaka i może doprowadzić do jego śmierci w ciągu kilku minut.
Jeśli psa użądliła osa lub pszczoła, należy dokładnie obejrzeć skórę zwierzaka i usunąć z niej żądło owada. Nagłe osłabienie, duszności czy bladość błon śluzowych mogą być pierwszymi objawami wstrząsu. W takim przypadku należy jak najszybciej udać się z psem do lekarza weterynarii.
Ciepłe miesiące roku to czas aktywności przeróżnych owadów, w tym także os i pszczół. Spotkanie z nimi może skończyć się boleśnie nie tylko dla człowieka – również domowe czworonogi mogą zostać dotkliwie użądlone. Po czym poznać, że psa użądliła osa albo pszczoła? Kiedy należy zabrać zwierzaka do lekarza weterynarii i czy psy mogą dostać wstrząsu anafilaktycznego?
Przyjęło się mówić, że za nieprzyjemne odczucia i spuchniętą skórę odpowiadają ugryzienia os i pszczół. Nie jest to jednak prawdą. Owady te posiadają wprawdzie dość silne żuwaczki, jednak nie są w stanie wyrządzić nimi krzywdy ani człowiekowi, ani psu. Niebezpieczne jest natomiast żądło, które znajduje się na końcu odwłoka os i pszczół. To za jego pomocą owady prowadzają w skórę ofiary jad, który powoduje podrażnienie i obrzęk.
Żądło pszczoły zaopatrzone jest w mikroskopijne haczyki, które sprawiają, że po użądleniu tego owada w skórze ofiary zostaje żądło wraz z kawałkiem odwłoka, a sama pszczoła umiera. Żądło osy jest natomiast gładkie – dzięki temu osa może żądlić wielokrotnie, aż do wyczerpania się zapasu jadu.
Owady żądlące rzadko atakują ludzi i zwierzęta, jeśli nie czują się zagrożone. Do użądlenia psa przez osę lub pszczołę dochodzi najczęściej wtedy, gdy zwierzak niechcący nadepnie owada znajdującego się na ziemi. Ryzyko bolesnego ukłucia duże jest także wtedy, gdy czworonóg złapie w pysk latającą osę lub pszczołę.
Jad os i pszczół jest toksyczny i w dużych dawkach może uszkadzać układ nerwowy, nerki i wątrobę. Jednak jeden owad nie jest w stanie wyprodukować tak dużo jadu, by użądlenie mogło stanowić zagrożenie dla psa. Dlatego pojedyncze użądlenie osy lub pszczoły w łapę spowoduje co najwyżej ból i opuchliznę.
Znacznie bardziej niebezpieczną sytuacją jest atak roju owadów – kilkukrotne użądlenia i wysoka dawka toksyn mogą prowadzić nawet do śmierci psa.
Niebezpieczeństwo dla zwierzaka stanowi także połknięcie osy lub pszczoły. Użądlenie w pysk czy przełyk może spowodować silny obrzęk, który w skrajnych przypadkach uniemożliwi psu oddychanie i doprowadzi do uduszenia się czworonoga.
Niestety podobnie jak niektórzy ludzie, psy też mogą być uczulone na jad owadów. U takich zwierząt nawet jedno użądlenie może prowadzić do silnej reakcji alergicznej, czyli wstrząsu anafilaktycznego. Wstrząs anafilaktyczny u psa po użądleniu osy lub pszczoły stanowi śmiertelne niebezpieczeństwo dla czworonoga.
Użądlenie przez osę lub pszczołę powoduje silny ból w miejscu ukłucia i miejscowe podrażnienie. Dlatego opiekun psa, który został zaatakowany przez owada, zaobserwować może:
głośny pisk,
nagłe wylizywanie i gryzienie bolesnego miejsca,
zaczerwienienie skóry,
szybko zwiększającą się opuchliznę.
Jeśli pies został użądlony w łapę, zazwyczaj zaczyna kuleć i odmawia dalszego spacerowania. Użądlenie w pysk może natomiast spowodować silną opuchliznę w obrębie głowy. W takich przypadkach pojawić się mogą problemy z oddychaniem, a nawet omdlenia i utrata przytomności.
U psów, które są uczulone na jad, pojawi się silna, gwałtowna reakcja alergiczna, która u tego gatunku obejmuje przede wszystkim zaburzenia pracy przewodu pokarmowego, układu krążenia i wątroby, choć objawy mogą też dotyczyć układu oddechowego.
Do objawów wstrząsu anafilaktycznego u psa należą między innymi:
nagłe osłabienie,
duszności,
bladość błon śluzowych,
spadek temperatury ciała,
otępienie,
utrata przytomności,
wymioty (często z krwią),
krwawa biegunka,
drgawki.
W niektórych przypadkach jedynym objawem wstrząsu u psa z alergią będzie utrata przytomności. Wysypka skórna występuje natomiast wyjątkowo rzadko.
Wstrząs anafilaktyczny u psa pojawia się zazwyczaj po 5-30 minutach od kontaktu z jadem owada, a następnie dochodzi do szybkiego zaostrzania się objawów. Zdarzyć się jednak może, że pierwsza reakcja dość szybko ustąpi – w takim przypadku objawy powracają najczęściej w ciągu 8-10 godzin. Śmierć psa w wyniku wstrząsu anafilaktycznego następuje w ciągu godziny od pojawienia się objawów, niektóre zwierzęta mogą umrzeć nawet po kilku minutach od ukąszenia.
Przy podejrzeniu użądlenia psa przez osę lub pszczołę należy najpierw dokładnie obejrzeć miejsce wkłucia. Użądlone miejsce jest bardzo bolesne, przez co psiak może zareagować na dotyk strachem lub ugryzieniem. Dlatego przed dotknięciem zwierzaka warto nałożyć mu kaganiec i jeśli jest to możliwe, poprosić drugą osobę o przytrzymanie czworonoga.
Jeśli za atak odpowiedzialna jest pszczoła, która pozostawiła żądło w skórze psa, należy jak najszybciej usunąć resztki owada za pomocą pęsety. Trzeba to zrobić delikatnie – ściśnięcie oderwanego odwłoka spowoduje, że do skóry przedostanie się więcej jadu owada. Ranę należy następnie zdezynfekować.
Po udzieleniu psu pierwszej pomocy konieczna jest uważna obserwacja zachowania zwierzaka. Niewielka opuchlizna na łapie nie jest powodem do paniki - powinna zniknąć w ciągu kilkunastu godzin. Ból i obrzęk można złagodzić, przykładając psu zimny okład, jednak nie należy trzymać go dłużej niż 10 minut. Warto także zabezpieczyć użądlone miejsce tak, by pies nie był w tanie go drapać ani wygryzać, a następnie udać się do lekarza weterynarii, który obejrzy czworonoga i może podać mu leki antyhistaminowe łagodzące podrażnienie.
Natomiast jeśli u psa pojawią się objawy mogące świadczyć o wstrząsie anafilaktycznym, doszło do użądlenia przez kilka owadów lub opuchnięcia pyska albo szyi, zwierzaka należy jak najszybciej zabrać do lekarza weterynarii. Natychmiastowa reakcja pozwoli na szybkie podanie psu odpowiednich leków, które znacząco zwiększą szanse psa na przeżycie.
Nawet jeśli pies po użądleniu osy lub pszczoły uspokoił się i zachowuje normalnie, opiekun powinien zachować czujność. W rzadkich przypadkach wstrząs anafilaktyczny może pojawić się nawet następnego dnia od kontaktu z jadem owada.
Dostrzeżenie osy lub pszczoły w trawie jest często niemożliwe, dlatego użądleniu psa na spacerze trudno jest zapobiec. W okresie kwitnienia warto jednak unikać łąk i innych miejsc, w których zwierzak mógłby mieć kontakt z żądlącymi owadami. Jeśli pszczoła lub osa wleci przez okno do pokoju, w którym przebywa pies, owada należy jak najszybciej usunąć. Nigdy nie należy też zachęcać psa do polowania na muchy i inne latające owady.
