Czas czytania: 7 min
07 gru 2023
Obroża kolczatka używana jest często przez opiekunów, którzy chcą oduczyć swojego psa ciągnięcia na smyczy. Wiele psów chodzących na kolczatkach szybko przyzwyczaja się do bólu, przez co narzędzie to staje się nieskuteczne.
Stosowanie kolczatki dla psa może tłumić nieprawidłowe zachowanie, jednak nie eliminuje jego przyczyny. Kolce mogą natomiast poranić psa, dlatego obroża kolczatka w niektórych krajach jest nielegalna.
Chcąc oduczyć psa ciągnięcia na spacerach należy zastanowić się, dlaczego zwierzak zachowuje się w ten sposób. Odpowiednie postępowanie i zaspokojenie potrzeb czworonoga sprawi, że pies będzie spacerował na luźnej smyczy nawet w szelkach.
Niektóre domowe czworonogi potrafią być naprawdę problematyczne. Spacer z dużym, ciągnącym na smyczy i wyrywającym się do przechodniów psem może skończyć się nie tylko naciągniętym mięśniem, ale także upadkiem na chodnik czy nawet pogryzieniem… Jednym z narzędzi, które miałyby pomóc w zapanowaniu nad takim psiakiem jest obroża kolczatka.
Tylko czy zakładanie kolczatki psu naprawdę jest dobrym pomysłem? A może istnieją bezpieczniejsze metody pracy z silnymi lub agresywnymi czworonogami?
Kolczatka dla psa to wykonana z metalowych ogniw obroża, która od wewnętrznej strony posiada zakrzywione kolce. Zazwyczaj jest to obroża zaciskowa – smycz przypinana jest do metalowego łańcuszka, który po pociągnięciu powoduje zmniejszenie obwodu obroży i sprawia, że zaciska się ona na szyi czworonoga. Niektóre kolczatki zakłada się psu przez głowę, jednak bardziej profesjonalne kolczatki dla psa są zazwyczaj rozpinane, co pozwala na ciaśniejsze założenie obroży tak, by kolce stale dotykały skóry zwierzaka.
Zasada działania kolczatki jest prosta. Napięcie lub szarpnięcie smyczy sprawia, że obroża zaciska się, a metalowe kolce wbijają się w szyję psa, powodując u niego ból. Taką karę stosuje się na przykład w sytuacji, gdy zwierzak chce podejść do mijanego na spacerze psa, próbuje zjeść śmieci znalezione na trawniku lub nie chce iść we wskazanym przez opiekuna kierunku.
Mechanizm działania kolczatki wykorzystuje się także do oduczania psa ciągnięcia na smyczy – za szybko idący czworonóg sam napina smycz i sprawia sobie ból. Zwierzak chcący uniknąć takiej przykrości zaczyna uważać, by nie wyprzedzać opiekuna na spacerze i staje się grzecznym, posłusznym psem… W teorii.
W rzeczywistości wiele psów chodzących na co dzień na kolczatce i tak ciągnie na smyczy. Zwierzaki oczywiście wciąż czują ból, który odbiera im część przyjemności ze spaceru, jednak dość szybko przyzwyczajają się do odczuwanego dyskomfortu i przestają zwracać większą uwagę na wbijające się w szyję kolce. W takiej sytuacji chodzenie na kolczatce traci całkowicie sens – po prostu sprawia zwierzakowi zbędny ból, który i tak nie przynosi żadnych efektów.
Trzeba też pamiętać, że obroża z kolcami to narzędzie, które może w pewnym stopniu tłumić niechciane zachowanie psa, jednak w żaden sposób nie eliminuje jego przyczyny! Czworonóg, który agresywnie wyrywa się do innych psów, nie nauczy się w ten sposób, że mijane na spacerze zwierzaki nie stanowią dla niego zagrożenia.
Nie pozbędzie się też potrzeby wybiegania, która prowokuje go do ciągnięcia na smyczy – wciąż będzie sfrustrowany i nabuzowany energią, która nie znajduje żadnego ujścia. Często takie niezaspokojone potrzeby są silniejsze niż ból powodowany nawet przez najlepszą kolczatkę dla psa.
Wielu opiekunów agresywnych psów zakłada pupilowi kolczatkę myśląc, ze w ten sposób oduczą zwierzaka rzucania się na ludzi i inne psy. Zapominają jednak, że agresja psa zawsze wywoływana jest emocjami – najczęściej strachem, który każe czworonogowi odstraszać potencjalne zagrożenie szczekaniem i kłapaniem zębami.
Kolczatka dla psa nie pomoże zwierzakowi poczuć się bezpiecznie i nie wyeliminuje jego strachu. Wręcz przeciwnie – oprócz poczucia zagrożenia związanego ze zbliżającym się psem, czworonóg dodatkowo odczuje ból, który może skojarzyć sobie z obecnością innych zwierzaków. Skojarzenie to działa najczęściej na zasadzie: „jak pojawia się pies, to smycz się napina i odczuwam ból, więc na widok psa zacznę jeszcze głośniej szczekać, by na pewno się do mnie nie zbliżył”.
Podobne skojarzenie może pojawiać się, gdy opiekun karze psa podczas nauki czystości. Szczeniak nie wiąże krzyku i bicia z tym, że załatwił się w domu – kara następuje wtedy, gdy opiekun zauważy plamę moczu. Dlatego część psów wciąż będzie załatwiać się w domu, tylko w miejscach niewidocznych dla pozostałych domowników.
Niektóre czworonogi będą w stanie zrozumieć, że to nie pies powoduje ból, a szarpanie na smyczy. Wciąż jednak nie wyeliminuje to agresji – psiak może w każdej chwili ugryźć, jeśli tylko inny zwierzak znajdzie się w zasięgu jego pyska.
Stosowanie kolczatki dla psa nie jest w Polsce zakazane. Jednak coraz więcej europejskich krajów uważa to narzędzie za nieetyczne, a wręcz nielegalne. Nic dziwnego – obroża kolczatka służy do zadawania psu bólu, a nieumiejętnie używana może powodować bardzo głębokie rany na szyi psa.
Polskie przepisy nie zabraniają używania ani kolczatki, ani obroży elektrycznej. Każdy opiekun psa może je kupić w większości sklepów zoologicznych i przez internet. Trzeba jednak pamiętać, że stosowanie metod awersyjnych przynosi często więcej szkody niż pożytku i często wcale nie rozwiązuje problemu, a jedynie sprawia, że pies zaczyna bać się swojego opiekuna i staje się coraz bardziej sfrustrowany.
Istnieje wiele innych narzędzi, które mogą być stosowane zamiast kolczatki. Wielu opiekunów szukających bardziej etycznych metod decyduje się na zakładanie psu haltera (uprzęży na głowę) lub szelek typu easy walk, do których smycz przypina się z przodku, na klatce piersiowej psa. Takie narzędzia mogą uniemożliwiać psu ciągnięcie podczas spacerów, jednak dalej nie eliminują przyczyny tego zachowania.
Każdego psa można nauczyć chodzenia na luźnej smyczy nawet w zwykłych, wygodnych szelkach. Wystarczy zastanowić się, co prowokuje zwierzaka do ciągnięcia i sprawić, by psiak nie miał takiej potrzeby.
Do najczęstszych przyczyn, dla których pies ciągnie na smyczy, należą:
zbyt krótka smycz. Prowadzony na krótkiej smyczy pies nie może swobodnie podejść do interesującego go zapachu i zaczyna ciągnąć, by zbliżyć się do ciekawego miejsca. Zmiana smyczy na długą linkę treningową może całkowicie wyeliminować problem.
zbyt krótkie spacery. Każdy pies potrzebuje pewnej dawki aktywności fizycznej, która pozwoli mu rozładować nadmiar energii. Długie, ciekawe spacery zmęczą zwierzaka i sprawią, że zwierzak będzie spokojniejszy.
szukanie śmieci na trawniku. Nawet najedzony pies może mieć skłonność do zjadania wszystkiego, co znajdzie podczas spacerów. To zachowanie można wyeliminować, ucząc pupila przywołania lub rezygnacji ze znalezisk na rzecz lepszych smaczków wydawanych przez opiekuna. W takim szkoleniu przydatny będzie kliker dla psa, który pozwoli psu szybciej zrozumieć oczekiwania opiekuna.
chęć podchodzenia do innych psów. Większość psów lubi spotkania z innymi czworonogami, dlatego opiekun powinien zapewnić pupilowi takie kontakty – oczywiście pod kontrolą i za zgodą opiekuna drugiego zwierzaka. Jeśli zwierzak nie powinien podchodzić do jakiegoś psa, należy odwołać go i zająć czymś innym, na przykład wspólną zabawą.
agresja do psów i ludzi. Zachowania agresywne niemal zawsze powodowane są strachem i mają za zadanie odgonić zagrożenie. Psiaka, który boi się kontaktów z innymi psami lub obcymi ludźmi, należy poddać uważnej socjalizacji. W przypadku agresji konieczna będzie pomoc doświadczonego behawiorysty.
Spacery z dużym, silnym psem mogą być naprawdę uciążliwe. Jednak zakładanie psu kolczatki nie jest skuteczną metodą nauki chodzenia na luźnej smyczy. Wbijające się w skórę zwierzaka kolce będą powodować ból, który pozbawi psa przyjemności z przechadzki, co prowadzić będzie do frustracji… i jeszcze silniejszego ciągnięcia.
Dlatego opiekun, który nie radzi sobie z pupilem, powinien skonsultować się z doświadczonym behawiorystą. Specjalista rozpozna przyczynę nieodpowiedniego zachowania zwierzaka i zaproponuje ćwiczenia, które pozwolą wyeliminować problem.
