Dieta BARF dla psa – wszystko, co musisz wiedzieć
dieta barf dieta barf

Dieta BARF dla psa – wszystko, co musisz wiedzieć

Czas czytania: 9 min

07 kwi 2022

  • Dieta BARF to dieta polegająca na podawaniu psu wyłącznie naturalnych, surowych składników. 
  • Posiłki dla psa na BARF-ie składają się przede wszystkim z mięsa, podrobów i kości uzupełnionych niewielkim dodatkiem warzyw, owoców i suplementów.
  • Opiekun decydujący się na karmienie psa BARF-em powinien mieć wiedzę z zakresu psiej dietetyki.

Dieta BARF zyskuje coraz większą popularność wśród opiekunów psów, którzy zwracają uwagę na zdrowe żywienie swoich podopiecznych. Nic dziwnego – gotowe suche i mokre karmy dla psów to żywność wysoko przetworzona, która zawiera często wiele niezdrowych dodatków i bliżej niezidentyfikowanych składników.


Co to jest BARF dla psa? Jak ułożyć zdrowy, zbilansowany jadłospis, który dostarczy psu wszystkich niezbędnych mu składników pokarmowych? I czy pies może jeść surowe mięso bez żadnych konsekwencji dla zdrowia?

Co to jest BARF? Główne zasady diety

BARF to skrót od angielskiej nazwy tej diety, czyli Biologically Appropriate Raw Food, którą można przetłumaczyć jako „biologicznie odpowiednie surowe jedzenie”. Jak sama nazwa wskazuje, głównym założeniem diety BARF jest podawanie psu pokarmu złożonego z naturalnych, surowych składników.


Zwolennicy tego sposobu żywienia uważają, że układ pokarmowy psa, jego fizjologia i potrzeby żywieniowe nie zmieniły się znacznie w procesie udomowienia, a organizm domowego czworonoga wciąż przypomina organizm jego bliskiego krewnego, czyli wilka.


Karmienie psa dietą BARF zakłada więc podawanie mu wyłącznie nieprzetworzonej żywności – przede wszystkim surowego mięsa, podrobów i kości. W diecie BARF ogranicza się (a nieraz nawet całkowicie wyklucza) wszelkie węglowodany. Posiłki ułożone zgodnie z zasadami diety BARF nie zawierają makaronu, kaszy, ryżu ani innych zbóż.


Ewentualne węglowodany występują wyłącznie pod postacią niewielkiego dodatku świeżych warzyw i owoców. W skład diety BARF wchodzą także suplementy, których zadaniem jest uzupełnienie niektórych składników, których może brakować w mięsie pochodzącym z przemysłowej hodowli.


Kolejną niezwykle ważną zasadą naturalnej diety dla psa jest indywidualne podejście do zwierzęcia. Barfiarze uważają, że każdy pies jest inny i przez to wymagać będzie nie tylko odpowiedniego dawkowania karmy, ale także indywidualnie ułożonego jadłospisu.


Opiekunowie karmiący psy BARF-em dokładnie obserwują zachowanie i samopoczucie swoich podopiecznych, a także regularnie wykonują zwierzakom szerokie badania krwi. Dzięki temu mają pewność, że ich czworonogi są zdrowe i nie cierpią na żadne niedobory pokarmowe.

Składniki w diecie BARF

Do podstawowych składników diety BARF należą nieprzetworzone produkty pochodzenia zwierzęcego – mięso, podroby i kości. Dostarczają one psu niezbędnego mu białka, tłuszczu, witamin i składników mineralnych. Posiłki psa mogą ponadto zawierać przeróżne dodatki w postaci warzyw, owoców, suplementów, jajek i tłuszczów. Proporcje poszczególnych składników zależeć będą od indywidualnych potrzeb i stanu zdrowia zwierzęcia, jednak ogólnie przyjęte proporcje w diecie BARF wyglądają następująco:

  • 80% produktów pochodzenia zwierzęcego, w tym:
    • 50% mięsa,
    • 20% podrobów,
    • 15% kości
  • 15% roślin, w tym:
    • 10% warzyw,
    • 5% owoców,
  • 5% suplementów.

Mięso w diecie BARF

Chude mięso stanowi podstawę diety BARF dla psa. W żywieniu psów można stosować każdy gatunek mięsa, za wyjątkiem dzika i niektórych ryb. Warto, by w jedzeniu dla psa znalazło się przynajmniej 5 różnych gatunków mięsa. Dzięki temu zwierzak będzie miał zapewnioną różnorodność, wszystkie niezbędne aminokwasy i tłuszcze.


Podawane psu mięso nie powinno być poddane żadnej obróbce cieplnej, pomijając ewentualne mrożenie w celu przechowywania. Psy należy karmić wyłącznie mięsem spełniającym normy do spożycia przez ludzi i pochodzącym ze sprawdzonych źródeł.

Podroby dla psa na diecie BARF

Do podrobów podawanych psu w żywieniu BARF-em należą przede wszystkim serca, wątroba, żołądki, nerki i płuca. Mogą one pochodzić ze wszystkich dostępnych w sklepie gatunków mięs, poza dzikiem. Podroby dla psa można podawać w różnych proporcjach. Jedynie wątroba powinna stanowić tylko 5% diety domowego czworonoga. Zawiera ona bowiem dużą dawkę witamin A i D, które łatwo przedawkować.

Kości dla psa na BARF-ie

Pies na diecie BARF powinien jeść także kości, które stanowią dla niego źródło niezbędnego wapnia. Z ich ilością nie należy jednak przesadzać – zbyt duża dawka kości może wywołać zatwardzenie. Wielkość kości w karmie BARF powinna być dostosowana do możliwości psa. Zbyt małe kości mogą spowodować zadławienie, natomiast zbyt twarde mogą uszkodzić zęby zwierzaka.


Psom nie wolno podawać kości gotowanych i obranych z mięsa. Najbezpieczniejszym sposobem na uzupełnienie wapnia w diecie psa jest uwzględnienie w jadłospisie szyj indyczych, udek kurzych lub skrzydełek.

Warzywa i owoce w diecie BARF

Rośliny nie są obowiązkowym składnikiem diety BARF dla psa. Stanowią jednak dobre źródło włókna pokarmowego, które usprawnia pracę jelit i zapobiega problemom trawiennym. Najlepiej przyswajalne przez psa są owoce i warzywa w postaci rozdrobnionej. W żywieniu psów stosować można niemal wszystkie warzywa i owoce, za wyjątkiem awokado, bakłażanów, winogron, cebuli i zielonej papryki.

Suplementy BARF

Suplementy w diecie BARF dzielą się na obowiązkowe i te, których stosowanie uzasadnione jest jedynie w niektórych przypadkach, na przykład podczas choroby. 


Do obowiązkowych suplementów dla psów żywionych BARF-em należą między innymi:

  • drożdże piwne (witamina B i beta glukan),
  • algi morskie (jod),
  • olej z łososia (kwasy tłuszczowe omega-3),
  • hemoglobina (żelazo).

Ich dawkowanie uzależnione jest nie tylko od wielkości psa, ale także od szczegółowego składu jego diety i zawartości substancji odżywczych w danym preparacie. Dlatego suplementy dla psa powinny być stosowane zgodnie z informacją umieszczoną na opakowaniu. Psom można podawać wyłącznie suplementy diety BARF stworzone dla zwierząt – ludzkie preparaty mogą zawierać szkodliwe dla psów substancje.

Dawkowanie karmy BARF

Ustalenie dokładnego dawkowania i proporcji składników to kwestia indywidualna. Przyjmuje się jednak, że dawka pokarmowa dla średniej wielkości dorosłego psa na diecie BARF wynosi około 2-3% masy ciała zwierzaka. Psy ras olbrzymich mogą dostawać odrobinę mniej karmy, natomiast dawki dla psów miniaturowych mogą wynosić nawet do 10% masy ciała.


By ustalić dokładne wielkości posiłków, które będą służyć zwierzakowi, konieczna jest obserwacja jego samopoczucia i zmian w jego wadze.W przypadku BARF-a dla szczeniąt określenie dawkowania karmy bywa bardziej problematyczne. Rosnące psiaki powinny jeść porcje wynoszące około 5-10% swojej aktualnej wagi lub 3% wagi docelowej. Przy układaniu jadłospisu BARF dla szczeniaka warto jednak skorzystać z pomocy specjalisty – dzięki temu unikniemy przekarmienia lub niedożywienia, które dla szczeniąt może mieć poważne konsekwencje.

Czy warto się zdecydować na BARF dla psa?

Dieta BARF, tak jak każdy inny sposób żywienia psa, ma swoje zalety i wady. Dlatego przed wprowadzeniem psu takiej diety powinniśmy zastanowić się, czy będzie ona odpowiednia zarówno dla naszego pupila, jak i dla nas.

Zalety diety BARF dla psa

Największą zaletą diety BARF jest możliwość ścisłego kontrolowania jakości podawanych psu produktów i składu diety zwierzaka. Karmiony surową, przygotowywaną w domu karmą zwierzak otrzyma w misce tylko to, co będziemy chcieli mu podać.


Jego dieta będzie więc wolna od barwników, konserwantów i mączek mięsno-kostnych spotykanych powszechnie w gotowych karmach. Kontrolowanie składu diety psa jest także ogromnym ułatwieniem dla opiekunów czworonogów cierpiących na przeróżne alergie, nietolerancje pokarmowe i choroby.


Podawanie surowego mięsa gwarantuje także wysoką strawność składników – domowe czworonogi lepiej przyswajają substancje odżywcze z nieprzetworzonego jedzenia. Świadczy o tym nie tylko wielkość i ilość odchodów wydalanych przez psa (na BARF-ie jest ich znacznie mniej niż na karmie gotowej), ale także wzrost masy mięśniowej, poprawa wyglądu sierści i większa ilość energii.

Wady diety BARF dla psa

Ogromną wadą surowej diety dla psa jest konieczność posiadania odpowiedniej wiedzy przez opiekuna psa. Osoba chcąca karmić psa BARF-em musi znać zapotrzebowanie psa na najważniejsze substancje odżywcze i orientacyjną zawartość składników pokarmowych w poszczególnych elementach diety. Brak takiej wiedzy może skutkować poważnymi niedoborami pokarmowymi u czworonoga i poważnie zagrozić jego zdrowiu.


Karmienie psa BARF-em wymaga posiadania zamrażalnika, w którym przechowywane będą porcje karmy na kolejne dni. Problem ten można wprawdzie rozwiązać, robiąc zakupy dla psa co kilka dni, jednak w takim wypadku przygotowywanie dla psa jedzenia staje się wyjątkowo czasochłonne.

Jak bezpiecznie przejść z tradycyjnego karmienia na dietę BARF?

Większość psów bez trudu przechodzi zmianę żywienia na BARF. Jednak by uniknąć biegunek, nową dietę warto wprowadzać stopniowo, sprawdzając najpierw reakcję psiego żołądka na niewielką ilość surowego mięsa podanego w ramach przysmaku. Pierwsze posiłki psa na diecie BARF powinny składać się z samego chudego mięsa, bez dodatków kości czy podrobów. Kolejne składniki należy wprowadzać zwierzakowi po kolei. Pozwoli to na wykrycie ewentualnych alergii pokarmowych i nietolerancji.

Mity na temat diety BARF

O żywieniu BARF-em krąży wiele nieprawdziwych, a często także szkodliwych mitów. Jednym z nich jest konieczność podawania przestawionemu na surową karmę psu wyłącznie żołądków wołowych (żwaczy) przez kilka dni. Wbrew przekonaniom niektórych opiekunów psów, żwacze nie zawierają przydatnych psu bakterii i nie przygotują jego układu pokarmowego na trawienie surowizny.


Żołądki są natomiast ubogie w składniki odżywcze, przez co złożona z nich dieta sprawi wyłącznie, że psiak będzie chodził głodny i poddenerwowany.


Kolejnym mitem dotyczącym diety BARF dla psów jest ryzyko przebiałczenia. Według tego szkodliwego przekonania psiak żywiony surowym mięsem miałby zbyt wiele białka w diecie, co wywoływałoby u niego problemy skórne i choroby nerek.


Okazuje się jednak, że BARF nie jest wysokobiałkową dietą – zawartość białka w mięsie wynosi jedynie około 20%. Odpowiednio zbilansowany jadłospis nie będzie więc zawierał zbyt wysokich ilości tego składnika i nie zaszkodzi organizmowi zdrowego psa. Za ewentualne problemy skórne i brzydki wygląd sierści odpowiedzialne są najczęściej alergie pokarmowe psa.

Podsumowanie – czy dieta BARF dla psa to dobry pomysł?

Dieta BARF to dieta polegająca na podawaniu psu wyłącznie naturalnych, surowych składników. Posiłki dla psa na BARF-ie składają się przede wszystkim z mięsa, podrobów i kości uzupełnionych niewielkim dodatkiem warzyw, owoców i suplementów. Surowe żywienie psów nie jest łatwym zadaniem – opiekun decydujący się na karmienie psa BARF-em powinien mieć wiedzę z zakresu psiej dietetyki, umieć skomponować zbilansowaną dietę i poświęcić stosunkowo dużo czasu na przygotowywanie psu posiłków.


Istnieje jednak wiele osób, dla których zalety tej diety znacznie przeważają nad wadami. Przy odpowiednim ułożeniu jadłospisu psiak będzie miał zapewnioną karmę złożoną z najwyższej jakości składników, które dostarczą mu optymalnej dawki łatwo przyswajalnych substancji odżywczych.

Bibliografia

  • Raw Feeding in Dogs: A Balanced Perspective. "American Kennel Club (AKC)."
  • Biologically Appropriate Raw Food (BARF) Diet: What You Should Know. "PetMD."
  • Billinghurst, Ian. (1993). "Grow Your Pups with Bones: The BARF Program For breeding Healthy Dogs and Eliminating Skeletal Disease."